تیم فوتسال زنان ایران در نخستین دوره ی رقابت های بانوان آسیا توانست با بازی هایی درخشان عنوان قهرمانی را از آن خود سازد؛ رخدادی که می تواند دریچه یی به سمت تغییر نگرش نسبت به ورزش بانوان و به شکلی گسترده تر نقش آفرینی آنان در جامعه بگشاید

به گزارش نداي گيلان: در چند سال گذشته بانوان ایرانی در رشته های گوناگون ورزشی در میدان رقابت های آسیایی، جهانی و المپیک افتخار آفرینی های قابل توجهی داشته اند که این امر بیش از هر چیزی از توانمندی های بالای زنان ایرانی حکایت دارد و لزوم توجه بیشتر به این ظرفیت ها را آشکار می سازد.
در نگاهی ژرفتر به موضوع تربیت بدنی بانوان باید گفت، ورزش در تامین سلامت و بهداشت جامعه نقشی بنیادین دارد و توجه به آن بایسته یی است که نمی توان نادیده انگاشت. در این میان، ورزش بانوان با توجه به جایگاهِ زنان و نقشی که در عرصه های گوناگون اجتماعی ایفا می کنند، چه در سطح پایه و چه قهرمانی از اهمیتی دوچندان برخوردار است.
با توجه به اهمیت قهرمانی تیم فوتسال بانوان ایران و تاثیری که این رویداد در ورزش بانوان کشور می تواند داشته باشد بیان چند نکته ضروری است:
قهرمانی تیم فوتسال زنان ایران، نخستین قهرمانی تیمی در تاریخ ورزش بانوان کشور و موفقیتی بزرگ به شمار می رود که باید الگویی برای زمینه سازی کسب قهرمانیِ دیگر رشته های ورزشیِ تیمی در آینده باشد.
در عرصه ی ورزش های انفرادی، پیش از این بانوان ایرانی توانسته بودند افتخار آفرینی کنند چنانکه «کیمیا علیزاده» تکواندوکار جوان کشورمان توانست نخستین مدال تاریخ تکواندوی زنان ایران را در رقابت های جهانی سال جاری روسیه به دست آورد و مدال طلای خود را بر تارک افتخارهای ورزش بانوان کشور بنشاند.
در کنار کامیابی های ورزشکاران رشته های انفرادی، افتخارآفرینی های ورزش های تیمی می تواند در سطح رقابت های قاره یی، منطقه یی، جهانی و المپیک ها، وضعیت ورزش قهرمانی کشور در این میدان های بزرگ را بهبود بخشد و جایگاه آن را تثبیت کند. تجربه نشان داده که ورزش بانوان در ایران از توانمندی ها و ظرفیت های مناسب و بسیاری برخوردار است که با سرمایه گذاری و برنامه ریزی بلندمدت، در اختیار گذاشتن امکانات، بهره گیری از مربیان کارآزموده و در مجموع توجه بیشتر می توان شاهد شکوفایی آن بود.
بر کسی پوشیده نیست که ورزش بانوان چه در سطح پایه و همگانی از منظر تاثیر آن بر سلامت و بهداشت جسمانی و روانی و چه قالب قهرمانی مزیت های بسیاری برای زنان و در سطحی گسترده تر عموم جامعه در بردارند اما نهادینه نشدن فرهنگ ورزش بانوان در هر 2 سطح یاد شده، موجب شده است که ورزش بانوان کشور نتواند آن چنان که باید توسعه یابد و به شکلی بایسته در جامعه مورد توجه قرار گیرد.
در این زمینه، برخی سوگیری های جنسیتی و باورهای پیشینی رسوب یافته به شکل مردسالاری بر لایه هایی از جامعه، طی سال ها به عنوان مهمترین چالش پیش روی توسعه ورزش بانوان خودنمایی کرده است؛ باورهایی که حتی در تخصیص بودجه و امکانات و توجه به رشته های ورزشی بانوان در برخی سطح های تصمیم گیری نیز می توان شاهد تاثیرگذاری آگاهانه یا ناخودآگاه آن بود.
ورزش زنان پس از پیروزی انقلاب با وجود سوگیری های یادشده پیشرفت های زیادی داشته است و بر شمار رشته های ورزشی و همچنین بانوان ورزشکار افزوده شده است اما با وجود این، ورزش بانوان کشور هنوز با محدودیت ها و محرومیت هایی جدی دست و پنجه نرم می کند. در این شرایط، نبود امکانات ورزشی، تداوم نگاه مردسالارانه به ورزش، نبود توازن در اختصاص انواع منابع و امکانات ورزشی به محدودیت های ورزش های همگانی و قهرمانی زنان دامن می زند.
با وجود این نابرابری ها، افتخار آفرینی های اخیر بانوان در رشته هایی همچون تکواندو، تیراندازی، دو و میدانی و اکنون فوتسال که در همسنجی با رقیبان خارجی با دشواری های بیشتری رو به رو هستند تاییدی بر مدعای توانمندی های چشمگیر بانوان ورزشکار ایرانی است.
در بازی های آسیایی 2002 بوسان کره جنوبی «نسیم حسن پور» توانست مدال نقره ی رشته تیراندازی از فاصله 10 متر را به دست آورد و نخستین بانوی مدال آور ایرانی در این رقابت ها لقب گیرد. در بازی های آسیایی 2006 قطر حضور زنان در رشته های گوناگون جلوه یی پررنگتر یافت به گونه یی که «آتوسا پورکاشیان» با کسب مدال برنز شطرنج و«مهروز ساعی» و «افسانه شیخی» با کسب مدال برنز در رشته ی تکواندو، افتخار آفرینی بانوان ورزشکار ایرانی در میدان های ورزشی را شتاب بخشیدند. با شروع رقابت های انتخابی المپیک 2008 چین، «نجمه آبتین» در تیراندازی با کمان، «هما حسینی» در قایقرانی و «سارا خوش جمال فکری» در تکواندو توانستند نخستین سهمیه ی بانوان در رقابت های المپیک را به دست آورند.
آویخته شدن نخستین مدال طلای تاریخ تکواندو بانوان ایران بر گردن « فاطمه نعمتی» در بازی های آسیایی 2010 چین در کنار افتخار آفرینی دیگر بانوان ورزشکار چهره یی دیگر از ورزش ایران را در آسیا نمایان ساخت. در رقابت های پارالمپیک لندن نیز «زهرا نعمتی» عضو تیم ملی تیراندازی با کمان ایران توانست مدال طلای این رقابت را از آنِ خود سازد. در ادامه ی این کامیابی ها، در رقابت های المپیک لندن هشت زن ایرانی در کنار 45 مرد پا به عرصه ی بزرگترین میدان ورزشی جهان گذاشتند.
بازی های آسیایی 2014 اینچئون کره ی جنوبی یکی از درخشان ترین برهه های ورزش بانوان کشور بود. در حالی که بانوان ایرانی در بازی های آسیایی گوانژو چین در سال 2010 موفق به کسب 14 مدال رنگارنگ در رشته های مختلف شده بودند، زنان ورزشکار ایرانی در اینچئون توانستند با افزایش مدال های خود این شمار را به 16 برسانند. در این میان مدال های طلای «نجمه خدمتی» در ماده ی تیراندازی و«حمیده عباسعلی» در کاراته خوشرنگ ترین مدال های ایران در این دوره بود. در همین دوره، نخستین بارقه های درخشش زنان در رشته های تیمی آشکار شد و تیم ملی کبدی بانوان ایران توانست به دیدار نهایی بازی های آسیایی راه یابد.
این افتخارآفرینی ها نشان می دهد که چنانچه بسترها، امکانات و فرصت های لازم برای زنان ورزشکار فراهم شود شاهد درخشش بیشتری در ورزش بانوان خواهیم بود. هوده ی سخن اینکه تغییر نگرش عمومی جامعه به ورزش بانوان، ایجاد برابری در امکانات و فرصت های ورزشیِ بانوان در همسنجی با مردان و زدوده شدن نگاه مردسالارانه در این زمینه بایسته هایی است که برای ایجاد امید در بانوان ورزشکار و فراهم آوردن زمینه های تکرار افتخارآفرینی های ورزش بانوان به آن نیازمندیم. ضمن اینکه توانایی های زنان ایرانی در عرصه ی ورزش قهرمانی بسیار فراتر از موقعیت کنونی است و می طلبد تا با توجه بیشتر به ظرفیت های بانوان توانمند کشور مسیر دستیابی ایران به جایگاهی شایسته در ورزش بانوان جهان هموار شود.