شمشاد یکی از درختان همیشه سبز است که چوب سخت آن در صنعت استفاده می‌شود.

شمشاد معمولاً در مناطق مرطوب کاشته نمی‌شود ولی فقط توسط باران تغذیه می‌شود. جنگل‌های انبوهی از شمشاد در کنار سواحل شنی ایجاد می‌کنند تا از پراکندگی شن‌ها جلوگیری کنند.از جنگل‌های انبوه شمشاد برای تهیه الوار استفاده می‌شود.

شمشاد از اهمیت خاصی در جهان برخوردار است

این گونه مختص ایران بوده و از اهمیت خاصی بین ذخایر جنگلی جهان برخوردار است. بیماری بلایت شمشاد از جنگل‌های گیلان و مازندران در سال1391در سطح وسیع‌تری از سایر عرصه‌های شمشاد مشاهده شد و انتشار بیماری به سرعت از غرب به شرق در حال توسعه و گسترش است و تاکنون میزان خشکیدگی به بیش از 15 هزار هکتار از رویشگاه‌های شمشاد رسیده است.

در تحقیقی که در دانشگاه علوم و تحقیقات تهران انجام شد، با توجه به پیشرفت سریع بیماری، مسیر حرکت و پراکنش بیماری پایش و عامل بیماری بازیابی شد. نظر انتشار این بیماری در تمامی گستره جنگل‌های هیرکانی ایران از منتهی علیه غرب (آستارا) تا شرق (استان گلستان) دارای اهمیت است.

بحران زنجیره غذایی ناشی از مجموعه ای از عوامل اکولوژی زراعی(روش های زراعت فشرده، تخریب جنگل زدایی و چرای مفرط دام)،نوسانات آب و هوایی و تغییرات اقلیمی ( خشکسالی،باران های شدید، موج های حرارت و تغییرات پوشش گیاهی)، رفتار های انسانی (اقدامات فرهنگی، جنگ ها و نا امنی های داخلی و تجارت) و همچنین بلایای طبیعی می شود.

آتشک شمشادهای ایران را تهدید می کند

سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تازه ترین بولتن «هشدار اولیه بحران زنجیره ی غذایی» در فاصله ژانویه تا مارس 2016 را منتشر کرد که بر اساس آن خشکیدگی بلوط و بیماری آتشک (بلایت)شمشاد به صورت گسترده ای جنگل های ایران را تهدید می کند..

در حال حاضر، فائو به منظور کنترل این تهدید جدی، پروژه ای با عنوان«تقویت سازگاری جنگل های زاگرس در مقابل خشکیدگی بلوط و جنگل های خزری در مقابل بیماری آتشک شمشاد و همچنین ایجاد سیستم ملی پایش جنگل» را با همکاری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در حال اجرا دارد. پروژه فوق با اعتباری به میزان 360 هزار دلار آمریکا از محل منابع فائو از آبان ماه ۱۳۹۴شروع و در مدت ۱۸ ماه به اهداف تعیین شده که شامل شناسایی روش های کنترل زوال بلوط و آتشک شمشاد و راه اندازی سیستم ملی پایش جنگل است، خواهد رسید.

مشاهده بیماری آتشک در شمشادهای دو کشور همسایه ایران

عامل بیماری آتشک شمشاد نوعی قارچ است که باعث چروکیدگی و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای در برگ گیاه و مرگ سریع و گسترده بافت‌ها در بخش عمده یا همه قسمت‌های هوایی گیاه می‌شود.

هم اکنون این بیماری از کشورهای آذربایجان و گرجستان هم گزارش شده است. لازم به ذکر است شمشاد در فهرست گونه‌های گیاهی در معرض انقراض اتحادیه جهانی حفظ طبیعت قرار دارد.

منبع:ایسنا گیلان