به گزارش خبرنگار ندای گیلان، از اوایل صبح دیروز (13 آبان‌ماه) که بارش نم‌نم باران طبق پیش‌بینی هواشناسی شروع به باریدن کرد، کسی فکر نمی‌کرد باران بتواند در طی چند ساعت بخش زیادی از زیرساخت‌های شهرستان فومن خصوصاً در منطقه گشت رودخان فومن را تخریب کرده و ساکنان این منطقه را با چالش و بحران جدی مواجه کند.

 شدت بارندگی در این منطقه به حدی بود که طی چند ساعت چندین پل آبرو خسارت‌دیده یا تخریب شد و علاوه بر آب، برق، گاز و آنتن‌دهی تلفن همراه در پاره‌ای از مناطق، مسیر اصلی دسترسی خطه گشت رودخان به مرکز شهرستان فومن قطع شود.

 باگذشت چند ساعت از وقوع این سیل و قطع باران برخی از مسئولین پای‌کار آمدند و به بررسی وضعیت مردم گشت رودخان پرداختند که دراین‌بین حضور آیت‌الله فلاحتی نماینده ولی‌فقیه و امام‌جمعه مرکز استان در مناطق سیل‌زده ستودنی و قابل‌تقدیر است. همچنین با حضور معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گیلان تلاش‌های زیادی از سوی شرکت توزیع برق، شرکت گاز و هلال‌احمر برای اتصال مجدد برق و گاز در برخی از مناطق و توزیع نان در بین مردم صورت گرفت.

 اما جدای از تلاش‌های صورت‌گرفته و پیگیری‌هایی که در ادامه انجام خواهد شد، باید علت واقعی بروز این حادثه را مورد بررسی قرارداد.

 1-آیا این اولین‌بار است که منطقه گشت رودخان با وقوع سیل مواجه می‌شود؟

 2- آیا زیرساخت‌های این منطقه پس از بروز سیل‌های گذشته به طور کامل ترمیم و جانمایی مناسب شده‌اند؟

 3-آیا امکان نداشت پیش از تخریب چندین پل آبرو با قدمت چند دهه‌ای، نسبت به بازدید و مقاوم‌سازی آن اقدام کرد؟

 4-آیا در این منطقه سیل‌خیز تا کنون پروژه‌ای توسط منابع طبیعی، جهت آبخیزداری و جلوگیری از رانش زمین و یا ایجاد سیل‌بند و آب‌بند تعریف شده است؟

 5- آیا برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه گشت رودخان خسارت سیل را افزایش داده است؟

 پاسخ به این سؤال‌ها مشخص خواهد کرد آیا این سیل با این میزان تخریب یک بلای طبیعی هرساله است یا بارندگی بارانی که با ترک فعل مسئولین موجب ایجاد خسارت، تضییع بیت‌المال و ایجاد مشکلات برای مردم شده است.

 1-در پاسخ به سؤال اول باید عنوان کرد که این منطقه در طی سال‌های اخیر چندین بار با وقوع سیل و تخریب زیرساخت‌هایی همچون پل‌ها، زیرساخت‌های آبرسانی، خطوط مخابراتی، جاده‌های دسترسی و… مواجه بوده، تا جایی که چند پل این خطه طی چند سال اخیر ترمیم و مقام سازی شده است. پس سیل‌خیز بودن این منطقه برای تمامی مسئولین محرز بوده و باید اقدامی در خصوص تعریف نقشه راه برون‌رفت از بحران‌های هرساله در این منطقه تهیه و پروژه‌هایی در ذیل آن برای جلوگیری از تکرار این حوادث تعریف می‌شد.

***

 2-پس از وقوع چند سیل در حدفاصل سال‌های 1396 تا 1402، بخش‌هایی از زیرساخت‌های این منطقه دچار خسارت شد که نسبت به ترمیم برخی از آنها از جمله خطوط تلفن، زیرساخت‌های انتقال آب و پل اصلی روستای سیدسرا و استحکام‌بخشی گوشواره و جانمایی سنگ‌های معدنی برای جلوگیری از شسته شدن پایه پل‌ها در محدوده روستای کمال محله و تله کنگاه اقدام شد. اما رانش مجدد گوشواره یک پل آبرو در روستای کیش رودبار که در مسیر اصلی راه دسترسی گشت رودخان به مرکز شهرستان فومن قرار دارد حاکی از آن است که به نشانه‌های پایان عمر پل‌های آبرو متعدد این مسیر توجهی نشده بود. چنانچه برای حل این معضل طی سال‌های گذشته به‌جای ترمیم اصولی گوشواره این پل آبرو تنها با خاک و بتن محل رانش، پر شده بود. همچنین وجود تأسیسات آبرسانی روستای سیدسرا در کنار رودخانه هر بار موجب بروز خسارت و قطع آب در این روستا بر اثر طغیان رودخانه می‌شود که هرچند با گابیون بندی تلاش شده بود تا از خسارت مجدد جلوگیری شود؛ اما این تدابیر کافی نبوده است.

***

 3-همان‌طور که گفت شد مسیر جاده گشت رودخان که دسترسی 6 روستا را به مرکز شهرستان فومن فراهم می‌کند از قدمت چند دهه‌ای برخوردار بوده و بسیاری از پل‌های آبرو که در این مسیر ساخته شده‌اند، عمر مفید خود را سال‌هاست سپری کرده و نیازمند ترمیم یا استحکام‌بخشی بودند. راهداری، بخشداری و فرمانداری فومن و سایر عوامل فنی استان وظیفه داشتند در این مدت با وجود بروز سیل‌های متعدد که آخرین مورد آن تنها چند ماه پیش در روستای پیرسرا اتفاق افتاد، نسبت به بازدید از وضعیت این مسیر و ارائه گزارش لازم به مراجع ذی‌ربط جهت تعریف پروژه جدید از محل اعتبارات کمیته برنامه‌ریزی شهرستان، اعتبارات سطح استان یا اعتبارات مدیریت بحران جهت رفع مخاطرات اقدام کنند. با رانش‌های صورت‌گرفته در گذشته و وقوع سیل چند ماه پیش در روستای پیرسرا بهانه ای برای عدم اطلاع از وضعیت این مسیر برای مسئولین ذی‌ربط شهرستان و استان وجود ندارد.

***

 4-بررسی‌ها نشان می‌دهد علی‌رغم سیل‌خیز بودن منطقه گشت رودخان و طغیان هرساله رودخانه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری فومن اقدام به تعریف پروژه‌ای برای اجرای عملیات آبخیزداری در بالادست رودخانه‌ها و مسیل‌ها جهت جلوگیری از وقوع سیل و رانش زمین، نکرده است. تعریف پروژه آبخیزداری و ایجاد سیل‌بند و آب‌بند در این منطقه با وجود رودهای وحشی می‌توانست علاوه بر جلوگیری از بروز سیل و رانش، از دغدغه شهرستان برای بروز تنش آبی در فصل کشاورزی و همچنین حق آبه محیط زیستی رودخانه‌ها و حفظ و احیای ذخایر شیلاتی بکاهد. عوامل محترم قضایی شهرستان فومن و استان باید با بررسی مصوبات کمیته برنامه‌ریزی شهرستان فومن طی سال‌های اخیر و همچنین پیشنهادات اداره کل منابع طبیعی برای مطرح‌شدن در این کمیته، بررسی کنند آیا پیشنهادی از سوی منابع طبیعی برای تصویب پروژه در این منطقه به کمیته برنامه ریزی شهرستان آمده است؟ اگر پیشنهاد مطرح شده چرا مورد تصویب توسط فرمانداران وقت قرار نگرفته و اگر پیشنهادی مطرح نشده، چه استدلالی وجود داشته و آیا ترک فعلی دراین‌خصوص صورت‌گرفته یا خیر؟ آیا اداره کل بحران استان پروژه و برنامه ای برای جلوگیری از بروز هرساله سیل در این منطقه داشته است؟

***

 5- برداشت غیرمجاز شن و ماسه یکی از عوامل تخریب محیط‌زیست رودخانه‌ها و از دلایل بروز سیل است. در منطقه گشت رودخان اما طی سال‌های گذشته مجوزهایی برای برداشت حجم بالایی از شن و ماسه از بستر این رودخانه به صورت قانونی صادر شده بود که در همان موقع با واکنش مردم و فعالین محیط زیست مواجه شد؛ اما راه به جایی نبرد. اداره محیط زیست و کارشناسان مستقل از دستگاه‌های اجرایی استان باید با بازدید از رودخانه اصلی گشت رودخان مشخص کنند، برداشت‌های بی رویه گذشته و قطع درختان در بالادست تا چه میزان در بروز این سیل مخرب نقش داشته‌اند تا موجبات برخورد قضایی با مسببین احتمالی این حادثه فراهم شود.

برداشت شن و ماسه از رودخانه گشت رودخان

در پایان باید توجه داشت که اکنون در به نیمه آبان نزدیک شده و چند ماه پربارش را پیش رو داریم که با عدم توجه مسئولین می تواند خسارت های به مراتب بیشتری را متوجه زیرساخت های منطقه و کل شهرستان فومن کند. علاوه بر لزوم ایجاد پل موقت در مسیر اصلی جاده گشت رودخان و برقراری راه ارتباطی بیش از 800 خانوار این منطقه تا ساخت پل جدید و ترمیم جاده، سایر پل های آبرو در این مسیر سریعاً باید مورد بررسی قرار گرفته و مقاوم سازی شوند تا از مانع از هدر رفت اعتبارات محدود تملک دارایی های سرمایه ای استان برای ساخت مجدد پل ها و آبرو ها شود.

همچنین هرچه سریعتر باید پروژه هایی برای اجرای عملیات آبخیزداری و پیشگیری از بروز مجدد سیل و خسارت به زیرساخت ها در این منطقه تعریف و ضمن اخذ مجوز کمیسیون ماده 23 برای این پروژه ها، تأمین اعتبار آن از محل اعتبارت سطح استان یا بحران جهت آغاز پروژه صورت گرفته و از سوی استانداری گیلان به فرمانداری فومن دستور داده شود تا تأمین اعتبار این پروژه ها با جابجایی تخصیص ها در اولویت کمیته برنامه ریزی شهرستان در تخصیص 9 و 12 ماهه امسال و همچنین سال های آتی قرار بگیرد.

بازدید مسئولین وقت استان و شهرستان از خسارت های سیل در منطقه گشت رودخان-منبع:کانال گشت رودخان

آسیب دیدن زیرساخت های آبرسانی سال 1397

آسیب دیدن زیرساخت های آبرسانی منطقه 1402

رانش میسر اصلی جاده گشت رودخان 24 فروردین 1401 منبع عکس: کانال گشت رودخان

وضعیت بحرانی پل آبرو مسیر جاده گشت رودخان فروردین 1401

مسیر دسترسی پل منطقه کمال محله به رستم کوه هر سال در فصل بارندگی قطع می شود-منبع عکس|:کانال گشت رودخان

قطع راه دسترسی اصلی گشت رودخان در روستای سیدسرا آبان 1402

تخریب پل سیدسرا گشت رودخان در سال 1397 بر اثر سیل عکاس :جابر متین پور