به گزارش‌‌‌‌‌ندای گیلان به نقل از خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، در مراسم بزرگداشت زنده یاد ایرج افشار از از دو اثر ارزشمند فرزانه ایرانمدار و دوره کامل 45 جلدی فهرستگان نسخههای خطی ایران که در مدار ایرانشناسی پدید آمدهاند، رونمایی شد.مراسم بزرگداشت نودمین زادروز ایرج افشار با حضور سید رضا صالحی امیری، احمد مسجد جامعی، کاظم بجنوردی، آیت الله سید مصطفی محقق داماد، سید محمود دعایی و علاقمندان در کتابخانه ملی برگزار شد.در ابتدای این مراسم صالحی امیری رئیس کتابخانه ملی صحبت کرد و گفت: امروز از ایرج افشار سخن میگوییم که هر جا اسم از ایران و ایرانی برده میشود یاد و خاطره او زنده میشود. امروز اگر هویت، فرهنگ و اسطوره ایران در دنیا گسترش یافته است مدیون تلاشهای انسان بزرگی است که بدون منت آنچه را که داشت در طبق اخلاص گذاشته بود.وی افزود: نسل امروز باید بداند که اگر امروز درخت این فرهنگ سبز است و میوه میدهد به خاطر وجود ریشههایی همچون ایرج افشار است. امیدوارم این نسل بداند که میراثدار فرهنگ بزرگی است که باید آن را پاس بدارد.در ادامه این مراسم آیت الله مصطفی محقق داماد صحبت کرد و گفت: یکی از جهاتی که باید توجه کنیم این است که از میان عالمان تنها افراد نادری هستند که تمام وجودشان را برای دانش این کشور و سرمایه علمی آن وقف کردند و بدون هیچ چشمداشتی خدمات ارزندهای ارائه داشتند. عالمان زیادی داریم اما کسی که از روی خلوص اینگونه کار کند بسیار کم است. افرادی که قلبشان بتپد که گوشه کتابخانه وین کدام نسخه کتاب خطی است که از ایران سخن گفته باشد و ایران را معرفی کند. مرحوم افشار این چنین شخصیتی بود.وی ضمن اشاره به ویژگیهای شخصی ایرج افشار گفت: من 23 سال با ایشان مأنوس بودم و هیچ وقت غرور و تکبری در او ندیدم جالب این است که ایشان تمام سرمایه و ثروت خود را وقف ایران و ایران شناسی کرده است. خاطرم است که در وصیتنامه او دیدم همه اموالش را وقف این کار کرده بود و من تولیت این وقف را بر عهده دارم. ایرج افشار نمونه اخلاقمداری در کنار علم و اندیشه و دانش بود، به گونه که بعد از فوتش نیز کتابخانه شخصیاش را وقف مرکز اسناد کتابخانه ملی کرد که امروز افراد زیادی از این گنجینه استفاده میکنند. او نام خوبی از خود باقی گذاشت و ماندگاران اصلی همینها هستند.سپس اکبر ایرانی صحبت کرد و گفت: ملتی که حافظه عمیقی دارد بزرگانی را که موجب بازشناسی و بازسازی تفکرات ملت شدند را فراموش نمیکند. جایگاه ایرج افشار جایگاهی است که باید رسالههای دانشگاهی متعدد در باب او نوشته شود.وی ادامه داد: خاطرم است که ایرج افشار بیشتر آثاری را مورد توجه قرار میداد که مردم و مردم شناسی میپرداخت. او به چنین موضوعاتی اهمیت میداد.در ادامه احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران صحبت کرد و گفت: یکی از ویژگی های کاری مرحوم ایرج افشار طراحی کاربرگهای نسخ خطی بود، البته قبلا نیز چنین نسخی داشتیم اما نظام واحدی نداشت و ایرج افشار با تشکیل گروههایی که داشت این کار را انجام داد.وی ادامه داد: یکی از کارهای دیگر او نهادسازی بود، در حقیقت ایرج افشار جمع بین عمل و نظر بود، نظریه داشت و به لحاظ مدیریت قوی بود ما به چنین ظرفیتی بسیار نیازمندیم و اکنون با توجه به تحولات مختلف باید این ظرفیتها را شناسایی و آنها را روزآمد کنیم. باید توجه کنیم که ما ساختاری میخواهیم که این ظرفیتها، فهرستسازی شود و سامان پیدا کند، که البته میتوان از بسیاری از دیگر فهرستها کمک گرفت. البته شاید هم نیاز باشد که نشستهای تخصصی برگزار کنیم تا بتوانیم فهرست واحد نسخ خطی فارسی و فهرست واحد نسخ خطی واحد را منتشر کنیم.در این مراسم همچنین از سید جواد میرهاشمی کارگردان مستند فرزانه فروتن ایران مدار، حجتالاسلام والمسلمین مصطفی درایتی و کریم اصفهانیان تقدیر شد.کتاب فرزانه ایرانمدار با پیشگفتاری از مجید غلامیجلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، مقدمهای از احسان الله شکرالهی و غلامرضا امیرخانی، 38 نوشتار درباره استاد افشار و 29 نوشتار اهدا شده به ایرج افشار شروع میشود.
در مقدمه این کتاب آمده است: نوشتههای پیش رو شما در دو بخش (درباره افشار و اهدا شده به افشار) با این امید گرد آمده که که طیفی از مخاطبان همسو با اندیشهها و باورهای افشار آنها را بپسندند و در شناساندن چهره روشنتری از وی و انعکاس پسندهای پژوهشی آن شادروان مفید افتد.در این کتاب مطالبی با عنوانهای یک شمعک کوهی بر مزار ایرج افشار نوشته محمدابراهیم باستانیپاریزی، ایرج شیرین سخن نوشته غلامعلی حداد عادل، در سوکِ دوستدار ایران: استاد ایرج افشار نوشته سید علی موسوی گرمارودی، زنده یاد ایرج افشار و کاربرگه نسخه خطی نوشته سید عبدالله انوار، خاطراتی درباره ایرج افشار، ایرانشناس و کتابشناس نوشته استاد سید هادی خسرو شاهی آمده است.
ایرج افشار ایرانشناس، کتابشناس، مصحح و مجلهنگار نامی 16 مهرماه سال 1304 در تهران متولد شد. وی را شاخصترین کتابدار تاریخ معاصر ایران باید نام نهاد که چند سالی هم ریاست کتابخانه دانشگاه تهران را عهدهدار بود. وی به دعوت دانشگاه هاروارد آمریکا یک سال در آن کشور مقیم بود و به کار مرتبکردن کتابهای السنه شرقی آن دانشگاه اشتغال داشت و همچنین برای امور مربوط به کتاب و کتابداری سفرهایی به کشورهای مختلف داشته است.
ایرج افشار، نسخهشناس، پژوهشگر و ایرانشناس برجسته 18 اسفند سال 1389 و پس از طی یک دوره بیماری شش ماهه که به سرطان مبتلا شده بود، در سن 85 سالگی درگذشت.
کتاب فرزانه ایرانمدار با شمارگان یکهزار نسخه و بهای چهل هزار تومان از سوی موسسه خانه کتاب و با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منتشر شده است.ایرینابوکوا مدیرکل یونسکو به مناسبت بزرگداشت نودمین زادروز ایرج افشار پیامی را داد که توسط نماینده یونسکو در ایران قرائت شد.بسیار خرسندم در این فرصت از زندگی و دستاوردهای محقق برجسته استاد ایرج افشار، که کمکهای شایانی در نشر فرهنگ و ادبیات ایران در سراسر جهان انجام داده اند قدردانی نمایم.از احسان یارشاطر در دانشگاه کلمبیا نقل میکنند که: خلعی که با از دست دادن ایرج افشار در حیطه ایرانشناسی به وجود آمد بیسابقه بوده استپروفسور ایرج افشار نقشی تکرار نشدنی در گسترش مدار ایرانشناسی در ایران و جهان در نیمه دوم قرن بیستم داشته است. استحضار دارم که از خودگذشتگیهای ایشان برای زبان و فرهنگ فارسی به ارث رسیده از عشق پدرشان ایران و زبان فارسی است. پس از فارغالتحصیلی در سال 1327 از دانشکده حقوق دانشگاه تهران ایرج افشار به عنوان مدرس زبان فارسی شروع به کار کرد و پس از آن منصوب به کتابداری دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد که تاثیری قابل توجه بر فعالیتهای برجسته ایشان گذاشت.از تاریخ اتمام دوره یکساله در علوم کتابداری آموزشی و عملی در سال 1335 در یونسکو پاریس استاد ایرج افشار یار و حامی همیشگی ارزشها و اصول یونسکو بودهاند. این همکاری پس از انتصاب ایشان به عنوان عضو موسس انجمن فلسفه ایران و علوم انسانی وابسته به کمیته ملی یونسکو و در سال 1374 به عنوان مدیر مرکز کتاب وابسته به کمیسیون ملی یونسکو در ایران عمیقتر شد. در تمام این سمتها استاد افشار در جهت پاسداری و نشر منابع میراث و تنوع فرهنگی به عنوان وسیلهای برای گفتمان عمیقتر احترام و ترک متقابل فعالیت داشتهاند. استاد افشار کتابشناس، تاریخدان و محقق بینظیر دستنوشتههای ایران باستان و مدرن بود و نقشی محوری در انجمنهای بینالمللی در تسهیل مبادلات بین فرهنگی و نشر دانش داشته است. طی همکاریهایی تنگا تنگ با مراکز ایرانشناختی در اروپا و ایالات متحده استاد افشار اقدام به دسته بندی آثار و دستنوشتههای فارسی در کتابخانه ویدن دانشگاه هاروارد، کتابخانه ملی اتریش و مرکز اسناد اتریش کردند.در سال 1383 استاد ایرج افشار نخستین دریافت کننده جایزه دستاوردهای جامعه بینالملل برای ایرانشناسی- اعطایی به محقق برجسته ایرانشناختی ساکن و مشغول به کار در ایران- شدند. اطمینان دارم که یاد و افتخارات استاد افشار منبع الحامی برای دانش پژوهان جهان و محققان سراسر دنیا در جهت ایجاد پل های جدید و مستحکم گفتمان برای احترام درک و صلح خواهد بود. در این راستا مفتخرم به همراه یونسکو زندگی و دستاوردهای کم نظیر استاد ایرج افشار را گرامی بدارم.مراسم رونمایی از کتاب سهشنبه 18 اسفندماه از ساعت 15 تا 17 در مرکز همایشهای کتابخانه ملی برگزار شد.انتهای پیام/و