هفته نوبل با اعلام برندگان جوایز پزشکی و فیزیک طی دو روز گذشته آغاز شد و امروز چهارشنبه دانشمند یا دانشمندانی که مهمترین کشف یا دستاورد را در حوزه شیمی داشته‌اند برای جایزه نوبل این بخش، انتخاب خواهند شد

به گزارش نداي گيلان: شیمی، مهمترین علم برای کار خود آلفرد نوبل، بنیانگذار این جایزه بوده است. اختراعات وی و همچنین فرآیندهای صنعتی که انجام داده، بر اساس دانش شیمی بوده‌اند. این حوزه، دومین جایزه‌ای بود که نوبل در وصیتنامه خود ذکر کرد.

این جایزه سال گذشته به «اریک بتزویگ» از موسسه پزشکی هوارد هیوز آمریکا، «اشتفن هل» از موسسه ماکس پلانک در گوتینگن آلمان و «ویلیام مورنر» از دانشگاه استنفورد آمریکا برای ساخت میکروسکوپ فلورسنس فوق واضح اختصاص یافته بود.

جایزه نوبل شیمی بطور سالانه توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم اهدا می‌شود. این جایزه یکی از پنج جوایز نوبل است که طبق وصیتنامه آلفرد نوبل به دستاوردهای چشمگیر در حوزه‌های پزشکی، فیزیک، شیمی، ادبیات و صلح اعطا می‌شود. نوبل اقتصاد در این وصیتنامه نبوده و توسط بانک مرکزی سوئد به این جوایز افزوده شده است. برندگان جوایز خود را طی مراسمی مقارن با سالگرد مرگ نوبل در روز 19 آذر در استکهلم دریافت می‌کنند.

نخستین جایزه نوبل شیمی در سال ۱۹۰۱ میلادی به یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف، دانشمند هلندی برای کشف قوانین دینامیک شیمیایی و فشار اسمزی در محلول‌ها اعطا شد.

بر اساس آمار، تا سال ۲۰۱۱، به ترتیب کشورهای آمریکا ۳۳٬۳درصد ، آلمان ۱۸٬۲درصد، بریتانیا ۱۳٬۸درصد، فرانسه ۴٬۴ درصد و ژاپن ۳٬۷ درصد، پنج کشور برتر از نظر دریافت بیشترین تعداد جوایز نوبل شیمی هستند. همچنین تاکنون ۴ زن موفق به دریافت نوبل شیمی شده‌اند.

بر اساس آمار، از سال 1901 تا 2014 تعداد 106 جایزه نوبل شیمی اعطا شده‌اند که از میان آن‌ها، 63 جایزه تنها به یک برنده، 23 جایزه به دو برنده و 19 جایزه به سه محقق اهدا شدند. همچنین تاکنون چهار زن توانسته‌اند این جایزه را از آن خود کنند.

در زمان جنگ جهانی اول (1918-1914) و جنگ جهانی دوم (1945-1939) میلادی شامل سال‌های 1916، 1917، 1919، 1924، 1933، 1940، 1941 و 1942 میلادی، جایزه نوبل اهدا نشد.

فردریک سانجر بریتانیایی توانست دو بار جایزه نوبل شیمی را دریافت کند.

جوانترین برنده نوبل شیمی، فردریک ژولیوت بود که در سن 35 سالگی به همراه همسرش ایرنه ژولیوت کوری موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی 1935 شد. همچنین پیرترین برنده این جایزه، جان فن بود که هنگام دریافت جایزه 85 ساله بود.

میانگین سنی برندگان جایزه نوبل شیمی 58 سال است.

گفتنی است، آدولف هیتلر دریافت جایزه نوبل شیمی را برای دو محقق آلمانی ممنوع اعلام کرد که این افراد شامل «ریچارد کان» برنده نوبل شیمی 1938 و «آدولف بوتانت» برنده نوبل شیمی 1939 بودند.

موسسه تامسون رویترز گمانه‌زنی‌هایی را در مورد برندگان احتمالی جایزه نوبل شیمی اعلام کرده که از آن میان می‌توان از امانوئل کارپنتر از مرکز تحقیقات عفونت هلمهولتز در آلمان و جنیفر دوندا از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی برای طراحی روش CRISPR-Cas9 به منظور ویرایش ژنوم، جان گودِناف از دانشگاه تگزاس در آستین و استنلی ویتینگهام از دانشگاه بینگهامتون در نیویورک برای تحقیقاتی که منجر به تولید باتری لیتیوم یونی شد و کارولین برتوزی از دانشگاه استنفورد برای مشارکتش در شیمی متعامد زیستی که به تعاملات شیمی در سلول‌های زنده و ارگانیسم‌ها اشاره دارد، نام برد.