وجود مزارامام زادگان نشان ازآن دارد که پناه جویان علوی درعصر اموی وعباسی به گشت رودخان نیز پناه آورده اند سه امام زادگان که درمحل به سه ایمازه شهرت دارند درمحله گرده اولس این روستا قرار دارند

ندای گیلان_درشهرستان فومن ،منطقه گشت رودخان ،کهن تختگاه بیه پس گیلان وسرزمین آرمیده درتاریخ درطی قرون واعصار ازقبل وبعد ازاسلام نخست مرکزیت شمال ایران وسپس مرکزیت گیلان بیه پس را حائزبوده وخاستگاه وتختگاه سلاطین گشنسب شاهی …اسحاقی وهدایت خانی بوده است این منطقه ازغرب گیلان درگذشته شامل ناحیه وسیعی بوده که ازشمال به نوگوراب وفومن کنونی می رسید واز جنوب به رشته کوهای مرزی گیلان وتارم زنجان وازغرب به ماکلان وآلیان واز شرق به خسروآباد وشفت راه می یافت اینک ناحیت کوهستانی آن غیرمسکونی وناحیه جلگه ای آن نیزهرکدام نامواژه ای خاص گرفته ودهستان گشت وروستای گشت رودخان تنها یادگار ویادآور آن سرزمین وسیع وتاریخی می باشند آثارفرهنگی فراوان ونامواژه هایی چون ..دیه گاه(جای ده)وشهرگاه(جای شهر)و کوره گاه(محل کوره های ذوب فلزات)و ویرانه های قصرسلسله جادو در آنیان (زرین کول)و ویرانه های قلعه سنگی خونی روارو….نمایانگر گذشته ای درخشان وتمدنی بس دیرینه می باشند که تاکنون مورد کاوش علمی واصولی قرارنگرفته واگراین مهم انجام پذیرد قسمت اعظمی از رویدادهای تاریخی پرفراز ونشیب وپررمزوراز شمال ایران ورازهای نهفته آشکار ونمایان میشود

photo_2017-01-15_15-16-04
این ناحیه درقسمت های جلگه ای وکوهستانی دارای قبرستانهای تاریخی فراوان ومزار امام زادگان زیادی می باشد که مزارسه امام زادگان ازجمله آنان است …وجود مزارامام زادگان نشان ازآن دارد که پناه جویان علوی درعصر اموی وعباسی به گشت رودخان نیز پناه آورده اند سه امام زادگان که درمحل به سه ایمازه شهرت دارند درمحله گرده اولس این روستا قرار دارند میدانیم که اعراب با لشکرکشی های زیاد موفق به فتح گیلان وتالش نگردیده ومردم این سامان تا حدود سه قرن که ازورود اسلام به ایران می گذشت همچنان به آیین باستانی خود پایبند بودند واین امرموجب گردید که سادات علوی که درعربستان تامین جانی نداشتند به ایران واغلب به گیلان پناهنده شوند وراز فراوانی مزارامام زادگان درگیلان وتالش نیز درهمین نکته نهفته است شایان ذکراست که مردمان شمال ایران سرانجام به وسیله همین مهاجران (علویان)با آیین اسلام آشنا گشته وبه تدریج به دین اسلام گرویدند قبرستان سه امام زادگان محل دفن اجداد اکثر اهالی گشت رودخان میباشد وبدین سبب درگذشته ای نه چندان دور در روز عاشورا دسته های سینه زنی وعزاداری تمام محلات منطقه نخست برای سینه زنی بدانجا رفته وسپس به مساجد وتکایا باز می گشتند
آنچه ازظاهر این گورستان برمی آید گویای آن است که این مکان قبل ازاسلام هم محل دفن اجساد واحتمالا یکی از معابد زرتشتی یا میترایی بوده است گرویدن اهالی به دین مبین اسلام ازآنجایی که به قول استاد زنده یاد باستانی پاریزی ،،مردم همیشه مردگان خودرا در مکانهای مقدس دفن کرده ومی کنند ،،
این مکان همچنان به عنوان قبرستان مورد استفاده قرارگرفته است وقرائن نشان می دهد که علت دفن سه امام زادگان دراین مکان نیز جنبه تقدس واحترام این مکان بوده است بنای حرم مزبور چوبی با دیواره های کاهگلی می باشد که ظاهرا یکصد سال از احداث بنای آن می گذرد پس ازورود به صحن حرم نخست به زیارت حضرت حسن از نوادگان امام سجاد(ع)نائل گشته ودرفضای آن دو صندوق مشبک چوبی درجوار هم قراردارند آرامگاه حضرات ابراهیم وحمزه ازنوادگان امام موسی الکاظم (ع) می باشند که خود گویای همه چیز می باشد چون بین فرزندان امام سجاد وامام هفتم چند قرن فاصله است نوادگان امام سجاد درعصراموی به گیلان وتالش آمده اند ونوادگان امام هفتم درعصر مامون عباسی وپس ازشهادت امام رضا (ع)روی به این سامان آورده اند بنابراین مکان مورد نظر نخست یک امام زاده بوده و پس ازگذشت چند قرن دوامام زاده دیگر هم درجوارآن آرمیده اند
قرنهای متوالی مزار این بزرگواران غریب وناشناخته درگوشه ای از سرزمین تالش نهان مانده بود تا اینکه حدود یک قرن پیش شخصی به نام بخشی(پدر همت آسان)که قبرستان درزمین شخصی او قرارگرفته بود امام زادگان را درخواب می بیند ودرچند شب متوالی درعالم رویا محل دقیق دفن وعلایم دیگری که نشانگر حقانیت رویای صادقانه بخشی بود به او الهام می گردد وبخشی پس از مشورت با بزرگان ومعتمدین محلی قبور را کشف نموده و در زیر خاک علایم ونشانی هایی که در خواب دیده بود ظاهر می شوند وبخشی با کمک اهالی بنایی بر آن ساخته وخود تولیت آن را بر عهده می گیرد
دراین مکان یک زیارت نامه به خط مرحوم یدالله رمضانی که به سال 1345 خورشیدی نگارش یافته دیده میشود .
جانبرا علیپور گشته روخونی