ندای گیلان:روزگاری قلیان کشیدن تفریح پیرمردهایی بود که به قهوه خانه می رفتند ولی این روزها دیگر چاشنی خوراکی و اغذیه‌های سفارشی شده و می توان ردپای قلیان را در پارک‌ها، اماکن تفریحی و گردشگری، محافل خانوادگی و دوستانه، سفره‌خانه‌ها و بسیاری از مکان‌های دیگر پیدا کرد.

در شهرستان آستارا نیز روند مصرف قلیان بین جوانان و خانواده‌ها افزایش چشمگیری داشته و این موضوع اهمیت مبارزه با آن را دوچندان می‌کند، اما مبارزه با این پدیده که خطر مصرف آن ۸ برابر خطرات ناشی از مصرف یک پاکت سیگار است، همچنان سطحی و در حد حرف باقی مانده و دود قلیان های زیادی در هوای آستارا جولان می‌دهند.

جدای از کاری هایی که در برخورد با مصرف قلیان صورت گرفته، تصورات مردم از مصرف قلیان بسیار تکان دهنده بوده و نشان از عدم فرهنگ سازی درباره آگاه سازی مردم نسبت به مضرات مصرف قلیان است. خیلی‌ها آن را آرامبخش می دانند و می‌گویند با هر پکی که به قلیان می‌زنند، آرام می‌شوند، برخی‌ها هم آن را به صورت تفریحی مصرف کرده و به قول خودشان تفننی می‌کشند و برخی هم آن را تفریح سالمی می‌پندارند که شادی به همراه دارد.

علاوه بر این ها متاسفانه قبح مصرف قلیان بین بزرگ‌ترها و کوچک‌ترها نیز شکسته شده و معمولاً وقتی فامیل‌ دور هم جمع می‌شوند، یکی از پایه‌های ثابت مهمانی، قلیان است. این موضوع البته نوعی کلاس و مد هم به حساب آمده و گاهی رقابت هایی بین افراد مصرف کننده بر سر میزان طولانی بودن پک هایی که به قلیان زده می شود یا زیبایی حلقه‌های دودی که از گلو خارج می کنند، به وجود می آید.

در سال‌های اخیر با وجود همه تلاش‌های صورت‌گرفته از سوی مسئولان شهرستان مرزی بندر آستارا، نه‌تنها راه حلی برای کاهش مصرف قلیان اجرایی نشده است، بلکه روز به روز گرایش مردم به ویژه جوانان به این پدیده بیشتر شده و به معضل بزرگی برای نسل جوان تبدیل شده است.

عمرهایی که با پُک زدن به قلیان تلف می‌شود

یکی از شهروندان آستارایی که به گفته خودش هرشب با دوستانش در یکی از قهوه‌خانه‌های قلیان می کشند، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می کند: من و دوستانم تفریحی قلیان می‌کشیم.

وی می گوید : روزها سر کار هستیم و شب‌ها برای اینکه خستگی از تنمان درآید، در یکی از قهوه‌خانه‌های سنتی شهر دور هم جمع می‌شویم و کمی خوش می‌گذرانیم.

این جوان آستارایی در پاسخ به خبرنگار مهر مبنی بر اطلاع از مضرات استفاده از قلیان توضیح می دهد: خودمان به ضرر و زیان‌های استعمال قلیان آگاهیم و می‌دانیم هر پک آن ۱۰ برابر یک نخ سیگار برای بدن آلودگی ایجاد می‌کند، اما تفریحی جز این نداریم.

خیلی از جوان ها می دانند که مصرف قلیان بسیار مضر است ولی تفریح دیگری ندارند. مسئولان هم اگر می خواهند با این پدیده مبارزه کنند باید تفریحات سالمی را جایگزین قلیان کنندیکی دیگر از شهروندان آستارایی درباره مصرف قلیان می گوید: شب‌ها در سفره‌خانه به بهانه تفریح و دیدار با دوستان قلیان مصرف می‌کنیم و مصرف قلیان برای همه چه دختر و چه پسر به امری عادی تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه به کشیدن قلیان عادت کرده است، تصریح می کند: نه تنها در آستارا بلکه در خیلی شهرهای دیگر نیز قلیان کشیدن به تفریح جوانان تبدیل شده که لازمه برخورد با آن، فرهنگ سازی در خانواده‌ها و جامعه است.

این جوان آستارایی ادامه می دهد: خیلی از جوان ها می دانند که مصرف قلیان بسیار مضر است ولی تفریح دیگری ندارند. مسئولان هم اگر می خواهند با این پدیده مبارزه کنند باید تفریحات سالمی را جایگزین قلیان کنند تا جوانان خودشان به سمت قلیان نروند و باید بدانند که بستن و محدود کردن فایده ای ندارد.

فرهنگ سازی نیازمند عزم جدی است

یکی از فعالان فرهنگی آستارا با اشاره به اینکه مصرف قلیان یک ضدارزش فراگیر محسوب می شود، درباره مصرف قلیان در این شهرستان به خبرنگار مهر می گوید: مصرف قلیان دیگر در بین مردم قبح و زشتی خاصی ندارد تا جایی که حتی استفاده از آن توسط زنان و دختران در جامعه نیز یک ضدارزش به شمار نمی‌آید.

فرامرز دریابیان اظهار می کند: توجه نکردن به هشدارهای پزشکی و بهداشتی و کمبود تفریحات سالم از جمله عوامل دامن زدن به مصرف روزافزون قلیان در جامعه است.

وی می افزاید: متاسفانه مصرف قلیان در بین قشر جوان به یک خرده ‌فرهنگ غلط تبدیل شده و قلیان در صدر مصرف مواد دخانی قرار دارد که مبارزه با آن، نیازمند یک فرهنگ سازی عمیق و گسترده است.

این روزنامه نگار بر ضرورت فرهنگ‌سازی ویژه برای مقابله با مصرف قلیان تأکید کرده و می گوید: هفته‌نامه های محلی به عنوان نشریات مردمی، در شماره‌های مختلف خود بارها و بارها به افزایش مصرف قلیان بین جوانان و خانواده‌ها در آستارا و مضرات آن اشاره کرده و معتقدند که کار کردن بر روی عدم مصرف قلیان به یک عزم جدی نیاز دارد و همه باید در این زمینه تلاش کنند.

توجه نکردن به هشدارهای پزشکی و بهداشتی و کمبود تفریحات سالم از جمله عوامل دامن زدن به مصرف روزافزون قلیان در جامعه است. مدیرمسئول و صاحب امتیاز هفته‌نامه پیام آستارا اظهار می کند: اداره بهداشت مسئول است که مضرات قلیان را توضیح داده و دستگاه‌های فرهنگی شهرستان آستارا نیز باید آن را دنبال کنند و در این زمینه با روش‌های مختلف، فرهنگ‌سازی انجام شود.

دریابیان تصریح می کند: پرداختن به مشکل مصرف قلیان در سطح شهرستان مرزی بندر آستارا یک مسئله امنیتی، اتحادیه‌ای و یا صنفی نیست که بتوان آن را با یک دستور حل کرد، بلکه همه دستگاه‌ها از جمله نیروی انتظامی، بهداشت، صنعت و تجارت، ارشاد و فرمانداری باید باهم حرکت کنند و هرکدام وظیفه خود را به درستی انجام دهند و آن را به عهده دیگری نگذارند.

گسترش مصرف قلیان، هشداری برای خانواده ها

امام جمعه آستارا در رابطه با افزایش مصرف قلیان در این شهرستان به مسئولین و خانواده‌های آستارایی هشدار داده و اظهار می کردند: قلیان‌سراها در آستارا به ویژه در حاشیه مراکز آموزشی شهرستان، روزبه‌روز افزایش می‌یابند و نباید نسبت به این موضوع غفلت کرد.

حجت‌الاسلام کاظم حافظ‌نیا می افزاید: افزایش قلیان‌سراها و نبود نظارت بر آنها ناهنجاری و بداخلاقی‌های اجتماعی را در پی دارد.

وی ادامه می دهد: فرهنگ‌سازی در زمینه انزجار از قلیان مؤثر است و هرکدام از دستگاه‌ها در زمینه حل مسئله استفاده از قلیان وظیفه‌ای دارند.

امام جمعه آستارا با اشاره به افزایش مصرف قلیان در بین بانوان تصریح می کند: در حال حاضر شاهد هستیم که مصرف قلیان در میان بانوان جامعه نیز افزایش یافته است و این در حالی است که در گذشته این کار در جامع و در ملاء عام، امری غیرعادی و مذموم محسوب می‌شد.

به گزارش مهر هرچند بارها و از طریق رسانه ملی درباره مضرات مصرف قلیان برنامه های مختلفی پخش شده و از همین طریق برنامه های ضربتی و مقابله ای که با این پدیده شده است نیز به عموم مردم اطلاع رسانی شده است اما آنچه مسلم است اینکه عزم جدی برای مقابله با این پدیده وجود نداشته و متولیان امر بیشتر از آنکه به فکر پیدا کردن راه حلی ماندگار و منطقی از طریق فرهنگ سازی باشند، ترجیح می دهند تا با اقدامات مقطعی و جبری که به طور حتم نتیجه ای جز رواج بیشتر این پدیده ندارد، به مقابله با آن بپردازند. به هر حال متأسفانه گرایش جوانان آستارایی به مصرف قلیان نه به عنوان یک ماده اعتیادآور بلکه به عنوان یک سرگرمی و وسیله‌ای برای پر کردن اوقات فراغت و نمایش وجهه اجتماعی تبدیل شده و غفلت از برنامه‌های فرهنگ‌ساز در سطح این شهرستان مرزنشین موجب شده تا قلیان بی‌توجه به عوارض مصرف آن به عنوان یک سرگرمی، به تعارف روزمره اغلب جوانان آستارایی تبدیل شود که در این مساله خلاء برخوردهای فرهنگی و البته قانونی به شدت احساس می شود.