وی در ابتدای این نشست با اشاره به بحران‌هایی که در منطقه غرب آسیا رخ داده، گفت بخش اعظم این بحران‌ها به دلیل «اضطراب» و «نگرانی» است که یکی از همسایگان، نسبت به ایران دارد.

او با بیان اینکه «منطقه ما به شدت به یک تغییر نیاز دارد»، به چرخه درگیری‌ها در غرب آسیا اشاره کرد و گفت: «ما معتقدیم که باید این چرخه را متوقف کرد و از اول شروع کرد. چطور باید این کار را کرد؟ منطقه ما از نبود گفت‌وگو رنج می‌برد. ما با هم گفت‌وگو نمی‌کنیم.»

وی افزود: «ما خیلی درباره یکدیگر صحبت می‌کنیم، به خصوص وقتی به اینجا می‌آییم. همسایگان ما، به طور خاص عربستان سعودی، می‌خواهد این تصور را ایجاد کند که ما یک تهدید موجودیتی هستیم.»

ظریف ادامه داد: «ما معتقدیم که یک کمبود گفت‌وگو وجود دارد. به همین دلیل هم هست که ما ایجاد یک مجمع گفت‌وگو را پیشنهاد کرده‌ایم. من این را در مقاله‌هایی که نوشته‌ام هم گفته‌ام.»

وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه این مجمع باید سال‌ها پیش ایجاد می‌شد، گفت طبیعی است که عدم برابری توانمندی و ابعاد کشورها در منطقه موجب اضطراب برخی از کشورها شود. به همین دلیل باید بین طرف‌ها گفت‌وگو صورت گیرد.

او با تأکید بر اینکه باید از طرز تفکر «مستثنا» کردن دیگر کشورها دست برداشت، گفت باید «برخی اصول و مبانی پذیرفته شود.»

احترام به حاکمیت ملی کشورها، غیرقابل تغییر بودن مرزها و عدم مداخله در امور دیگر کشورها مواردی بودند که ظریف به عنوان اصولی مطرح کرد که پذیرش آن‌ها «بلیط» ورود به مجمع گفت‌وگو خواهد بود.

وی درباره اینکه برخی کشورهای منطقه ایران را به دخالت در امور خود متهم می‌کنند، گفت: «ما را به مداخله در امورشان متهم می‌کنند. خوب مواردی هم وجود دارد که آن‌ها در امور داخلی ما دخالت کرده‌اند، اما ما هرگز مانند ولی‌عهد سعودی نگفته‌ایم که درگیری را به داخل خاک عربستان خواهیم کشید.»

او گفت در این مجمع کشورها می‌توانند تجربیات خود در حوزه‌های مختلف را به اشتراک بگذارند و ضمنا درباره مسائلی که در ارتباط با آن‌ها با هم اختلاف نظر دارند، صحبت کنند، تا «دیگر به جای اینکه با هم صحبت کنیم، نیاییم اینجا و با شما درباره هم صحبت کنیم.»

ظریف در ادامه اصول دیگری را مطرح کرد که باید از سوی همه کشورها پذیرفته شود: پایان دوران بازی حاصل جمع صفر، امکان‌ناپذیر بودن خرید امنیت از خارج با هزینه کردن برای جنگ‌افزار و نهایتا پایان دوران نفوذ هژمونیک.

وی افزود: «من درباره منطقه خودمان صحبت می‌کنم. نه ایران و نه عربستان سعودی نمی‌توانند هژمون منطقه ما باشند. این یک واقعیت است و باید آن را بپذیریم. هرقدر هم که ناراحت‌کننده باشد، اما هیچ‌یک از ما نمی‌توانیم هژمون جدید منطقه باشیم.»

وزیر امور خارجه ادامه داد: «اگر بخواهیم این حرف را در قالبی زیبا قرار دهیم، می‌توانیم بگوییم که باید به دنبال منطقه‌ای قدرتمند باشیم، نه دنبال قدرتمندترین بودن در این منطقه. ما برای مستثنا کردن یکدیگر و تبدیل شدن به قدرتمندترین در منطقه، منطقه را نابود کرده‌ایم. باید این روند را متوقف کنیم. به شما می‌گویم که ایران آماده این کار است. به این دلیل که ما به اندازه کافی بزرگ، بالغ و فهمیده هستیم که این واقعیت را بپذیریم و امیدواریم که همسایگان ما هم این را بپذیرند و امیدوارم حکومت‌های دیگر هم به آن‌ها در این فرآیند تغییر و تحول به آن‌ها کمک کنند.»

ظریف این مسئله را «تغییری تحول‌زا» توصیف کرد و گفت تا زمانی که این تغییر تحول‌زا رخ ندهد، هرقدر هم از سوی آمریکا به این کشورها سلاح فروخته شود، هزینه‌ای که به واشنگتن تحمیل می‌شود به مراتب از درآمد ناشی از فروش این تسلیحات بالاتر خواهد بود.

وی در ادامه این نشست به سوالات مجری و حاضران در نشست پاسخ داد. اولین سوال درباره وضعیت اتباع آمریکایی‌ای بود که در ایران به حبس محکوم شده‌اند.

وزیر امور خارجه با اشاره به موارد متعدد بازداشت ایرانی‌ها به اتهام نقض تحریم‌های آمریکا، گفت وضعیت زندانیان به قوه قضاییه ایران مربوط است، اما قوه مجریه به دو روش امکان مداخله دارد؛ دلایل بشردوستانه و توافق برای تبادل زندانیان.

ظریف در ادامه در پاسخ به سوالی درباره وضعیت زنان در ایران، به آمار بالای فارغ‌التحصیلات دختر در ایران اشاره کرد و گفت: «در نزدیکترین متحدان شما، زنان حق رأی ندارند. مردان هم این حق را ندارند. بعد کسی پیدا می‌شود و به آن‌ها اجازه می‌دهد به سینما بروند. سپس او مانند یک فرد تحول‌زا به تصویر کشیده می‌شود.»

او در پاسخ به سوال مجری درباره اظهارات اخیر «شیرین عبادی» که مدعی شده بود مردم ایران خواهان تغییر نظام هستند، گفت: «با کمال احترام، باید بگویم کسی به ایشان برای صحبت کردن از طرف مردم ایران، رأی نداده است.»

ظریف تأکید کرد که آمار مشارکت ۷۳درصدی مردم ایران در انتخابات واقعیت و نظر آن‌ها را نشان می‌دهد.

او با بیان اینکه در ایران هم مردم به جناح‌ها و سیاستمداران مختلف رأی می‌دهند، گفت: «در دنیا فقط شما نیستید که از دموکراسی برخوردارید. زمانی که اینجا [در آمریکا] تظاهرات می‌شود، اسمش آزادی است، وقتی ما در ایران تظاهرات داریم، به آن می‌گویند تغییر رژیم.»

وی با اشاره به تظاهرات و اعتراضات در آمریکا و فرانسه، گفت زمانی که این اعتراضات راه می‌افتد، کسی نمی‌گوید «این آغاز پایان رژیم فرانسه است.»

او با یادآوری ابراز خرسندی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا از اینکه هنگام سفرش به عربستان کسی علیه او تظاهرات نکرده، گفت: «دلیلش این بود که [مردم عربستان] نمی‌توانستند. اینکه مردم در کشور ما می‌توانند اعتراض کنند بد است؟»

وزیر امور خارجه با بیان اینکه دلیل اعتراضات در ایران نارضایتی از اوضاع اقتصادی بوده، گفت با وجود آمارهای خوب اقتصادی، مردم ایران انتظار داشتند جامعه بین‌المللی عملکرد بهتری داشته و به تعهدات خود در برجام عمل کند.

وی افزود: «از زمانی که رئیس‌جمهور ترامپ وارد کاخ سفید شده، حتی یک مجوز “OFAC” (مجوز دفتر کنترل دارایی‌های خارجی برای تجارت با ایران) هم صادر نشده است. در طول ۱۶ ماه. بنابراین ایالات متحده همین حالا هم ناقض برجام است.»

ظریف ادامه داد: «و مردم می‌گویند “پس چه شد؟ وعده‌هایی که می‌گفت تعامل با جامعه بین‌الملل منفعت اقتصادی به همراه می‌آورد، چه شد؟” و همین به خشم منجر می‌شود.»