در ابتدای این نشست مسعود صادقی خمامی، مدیرعامل شرکت توزیع برق گیلان به اهمیت و حساسیت موضوع فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در صنعت برق اشاره کرده و بر لزوم بهره‌برداری از این فناوری‌ها به ویژه هوش مصنوعی برای بهبود خدمات، افزایش بهره‌وری و مدیریت بهینه منابع تأکید کرد.

وی خاطرنشان ساخت: استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند به شرکت‌های توزیع نیروی برق کمک کند تا در زمینه‌هایی مانند مدیریت شبکه، کاهش تلفات انرژی، بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان به نتایج بهتری دست یابند.

صادقی خمامی افزود: در راستای بهبود خدمات و ارتقاء کیفیت توزیع نیروی برق، شرکت توزیع نیروی برق استان گیلان اقدام به تهیه و رونمایی از سند «نسیم تحول» کرده است و این سند به عنوان یک برنامه راهبردی، اهداف و استراتژی‌های کلیدی این شرکت را برای تحقق تحول در فرآیندها و خدمات خود مشخص می‌کند.

مدیرعامل توزیع برق گیلان گفت: مدیریت فناوری هوشمند در شرکت توزیع برق گیلان پیاده‌سازی شده است که شامل اقداماتی شامل: بهینه‌سازی معماری فناوری اطلاعات، ارتقای زیرساخت‌های فاوا، توسعه کاربردی‌سازی GIS، استانداردسازی تبادل داده و امنیت و پایداری خدمات، یکپارچه‌سازی IT و OT، کاربردی‌سازی هوش مصنوعی و تامین امنیت سایبری می‌باشد.

وی تاکید کرد: سامانه‌های جامع و کاربردی در حوزه بهره برداری و دیسپاچینگ، مشترکین و برنامه ریزی و مهندسی در سطح شرکت توزیع برق گیلان در حال فعالیت هستند که مورد به روزرسانی و تکمیل طی دو سال اخیر قرار گرفته اند.

صادقی خمامی تصریح کرد: به‌منظور توسعه زیر ساخت‌ها نیز ۸۰ کیلومتر فیبر نوری در سطح استان توسط شرکت توزیع برق گیلان احداث شده است که موجب ارتقاء سرعت و کیفیت انتقال داده، افزایش امنیت تبادل داده ها، توسعه بستر ارتباط اختصاصی و پایدار، فراهم‌سازی زیرساخت برای سامانه‌های هوشمند و پشتیبانی از پروژه‌های کلان صنعت برق شده است.

مدیرعامل توزیع برق گیلان اضافه کرد: در راستای توسعه زیرساخت‌های فاوا برای شبکه‌های توزیع برق گیلان تا کنون در این شرکت مرکز پایش ۳۶۰، مرکز پیشرفته دیسپاچینگ، مرکز تحقیق و توسعه راه اندازی شده و همچنین اجرای طرح‌هایی مانند رویت‌پذیری و کنترل‌پذیری مشترکین، رویت‌پذیری پست‌های عمومی و اختصاصی، راه اندازی کلیدهای هوشمند و هوشمندسازی کلیدهای موجود نیز اجرایی شده است.

وی همچنین به تشریح برخی سامانه‌های در حال فعالیت در سطح توزیع برق گیلان از جمله مهنا، هما، HSE، یلدا، سامانه جامع مهندسی برای حاضرین پرداخت.

در پایان صادقی اظهار داشت: توجه به تغییرات سریع در تکنولوژی و نیازهای روزافزون جامعه، توجه به این موضوع می‌تواند نقش مهمی در پیشرفت و توسعه پایدار صنعت برق ایفا کند و کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت برق را مورد تشریح قرار داد.

با همفکری و همکاری در حوزه فاوا آینده‌ای روشن برای صنعت برق کشور رقم خواهد خورد

امیره نیکخواه، مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات، آمار و امنیت فضای شرکت توانیر در اولین نشست فصلی مدیران فاوای شرکت‌های توزیع برق کشور، به بررسی موضوعات کلیدی و مهم در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در صنعت برق پرداخت.

اهمیت حکمرانی داده

نیکخواه با تأکید بر اهمیت حکمرانی داده، به نقش کلیدی داده‌ها در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و عملیاتی اشاره و افزود: حکمرانی مؤثر بر داده‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات، افزایش شفافیت و تسهیل فرآیندها کمک کند، همچنین مدیریت مناسب داده‌ها به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که از تحلیل‌های دقیق‌تری بهره‌برداری کنند و در نتیجه تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.

تامین نقدینگی شرکت‌های صنعت برق در حوزه فاوا

مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات به چالش‌های تأمین نقدینگی در حوزه فاوا و لزوم سرمایه‌گذاری در این بخش تأکید کرد و گفت: برای جذب اعتبار و توسعه پروژه‌های فناوری اطلاعات برنامه ریزی صورت پذیرفته و ضروری است شرکت‌ها بر اساس بودجه مصوب سالانه، نقدینگی متناسب را لازم برای پیاده‌سازی فناوری‌های نوین را اختصاص دهند.

تشکیل مراکز داده منطقه‌ای در کل کشور

نیکخواه افزود: تشکیل مراکز داده منطقه‌ای ضروری است و از جمله مزایای آن بهبود مدیریت داده‌ها، کاهش هزینه‌ها و افزایش تاب‌آوری و دسترسی به اطلاعات است، زیرا این مراکز می‌توانند به عنوان هاب‌های اطلاعاتی عمل کرده و به تسهیل تبادل داده‌ها بین شرکت‌های توزیع برق کمک کنند.

تهیه زیرساخت‌های APN اختصاصی شرکت‌های صنعت برق

وی همچنین بر اهمیت ایجاد زیرساخت‌های APN (Access Point Name) اختصاصی برای شرکت‌های صنعت برق تأکید کرد و اظهار داشت: این زیرساخت‌ها می‌توانند به بهبود ارتباطات داخلی و خارجی کمک کرده و امنیت اطلاعات را افزایش دهند.

اهمیت کاربرد هوش مصنوعی در صنعت برق

نیکخواه به کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت برق اشاره کرده و مزایای آن را در پیش‌بینی بار، مدیریت تقاضا و بهینه‌سازی فرآیندها مورد تشریح قرار داد و اضافه کرد: استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند.

تشکیل مرکز فرماندهی امنیت سایبری

در پایان، وی به ضرورت تشکیل مرکز فرماندهی امنیت سایبری به صورت پایلوت در چند شرکت توزیع برق اشاره کرده و بر اهمیت حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی کشور تأکید کرد، زیرا این مرکز می‌تواند به شناسایی تهدیدات سایبری و واکنش سریع به آن‌ها کمک کند. به آن‌ها کمک کند.

به کارگیری صحیح هوش مصنوعی موجب حل مشکلات کلان صنعت برق کشور خواهد شد

سیدعباس جعفری، مشاور معاونت سرمایه انسانی، تحقیقات و فناوری اطلاعات وزارت نیرو طی اولین نشست فصلی مدیران فاوای شرکت‌های توزیع برق کشور که به میزبانی توزیع برق گیلان در شهرستان بندرانزلی برگزار شد بر لزوم به کارگیری هوش مصنوعی در صنعت برق تاکید کرد.

وی ضمن اشاره به نظام نامه و سند بخشی هوش مصنوعی در صنعت آب و برق کشور از سوی وزیر نیرو ابلاغ شده است، خاطرنشان کرد: ستاد راهبری هوش مصنوعی وزارت نیرو آغاز به کار کرده است و ریاست آن برعهده معاون سرمایه انسانی، تحقیقات و فناوری‌اطلاعات وزارت نیرو و اعضای آن شامل مدیران مرتبط با فناوری اطلاعات معاونت‌های بخشی ستاد وزارت نیرو، شرکت‌های مادرتخصصی و سازمان‌های تابعه و مؤسسات پژوهشی هستند.

جعفری افزود: تصویب برنامه‌های کلان وزارت نیرو در حوزه هوش مصنوعی و رصد و پایش اجرای آن، تعامل با سازمان ملی هوش مصنوعی و سایر نهادهای ذی‌ربط، اخذ گزارش‌های عملکرد دوره‌ای و ارسال آن به مراجع ذی‌ربط، پیشنهاد لوایح و مقررات مرتبط و تشکیل کارگروه هوش مصنوعی ذیل ستاد راهبری و در واحدهای زیرمجموعه از جمله وظایف ستاد راهبری هوش مصنوعی وزارت نیرو است.

وی تاکید کرد: مدیریت انرژی و هوشمندسازی شبکه برق کشور، بهره وری و راندمان تأسیسات توزیع، انتقال و تولید برق، اقتصاد دیجیتال و بازار برق، مدیریت مصرف و امور مشترکین برق، هوشمندسازی مدیریت و پشتیبانی تعمیر و نگهداری تجهیزات و امنیت سایبری و پدافند غیرعامل؛ اولویت‌های ملی بخش برق و انرژی هستند و باید در صدر برنامه ریزی و اقدامات قرار گیرند.

مشاور معاونت سرمایه انسانی، تحقیقات و فناوری اطلاعات وزارت نیرو به برنامه و اقدام در سند بخشی هوش مصنوعی صنعت آب و برق اشاره و اضافه کرد: ارتقای سواد عمومی و تخصصی کارکنان، حمایت از برگزاری مسابقات، رویدادها و نشست‌های علمی و ترویجی، بکارگیری ابزارها و طرح‌های مبتنی بر بازی‌وارسازی (Gamification)، حمایت از فعالیت‌های پژوهشی با اولویت تحقق اهداف سند، آماده‌سازی و توسعه زیرساخت‌های حکمرانی، ارتقای زیرساخت‌های داده و پردازش آن‌ها، حمایت خاص از ساخت ربات‌های هوشمند و گسترش زیست‌بوم داده‌باز از جمله مهمترین اهداف و برنامه‌های وزارت نیرو در حوزه به کارگیری هوش مصنوعی است.

وی اظهار داشت: پروژه‌های اولویت دار و پیشران هوش مصنوعی وزارت نیرو در بخش‌های مختلف تعریف شده که در حوزه فعالیت‌های شرکت توانیر این پروژه‌ها شامل بازنگری در فرآیندها و داده‌های شرکت مدیریت شبکه برق ایران برای حضور هوش مصنوعی و ایجاد ماژول ضربان در سامانه برق من می‌باشد.

جعفری بیان کرد: از زمان تشکیل ستاد راهبری هوش مصنوعی وزارت نیرو اقدامات مهمی صورت پذیرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به ابلاغ نظام‌نامه و سندبخشی هوش مصنوعی در صنعت آب و برق، انتشار کتابچه هوش مصنوعی در وزارت نیرو (طرحهای منتهی به سال ۱۴۰۲)، آموزش کاربردی مدیران و کارکنان، تهیه نقشه راه و برنامه اجرایی هوش مصنوعی حوزه‌های مختلف، تعریف و تصویب پروژه‌های پیشران و آغاز پروژه راه اندازی دستیار هوش مصنوعی وزیر اشاره کرد.

وی در پایان گفت: در سال جاری برقراری ارتباط با کارگروه هوش مصنوعی گروه بریکس و سازمان شانگهای، راه اندازی دستیار هوش مصنوعی وزیر نیرو با چشم‌انداز دستیار وزارت نیرو، تحقق برنامه حکمرانی و زیرساخت داده در وزارت نیرو، اجرای طرحهای پیشران هوش مصنوعی صنعت آب و برق از جمله مهمترین برنامه‌های ستاد راهبری هوش مصنوعی وزارت نیرو بوده است.

سکوی ملی معماری سازمانی، ستون فقرات تحول دیجیتال در وزارت نیرو است

آزرم دهستانی، مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت نیرو در اولین نشست فصلی مدیران فاوای شرکت‌های توزیع برق کشور که به میزبانی شرکت توزیع برق گیلان برگزار شد بر اجرای مفاد و تکالیف ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم در سطح شرکت‌های تابعه این وزارتخانه تاکید کرد.

وی اظهار داشت: اتصال مراکز داده به ابر دولت، ایجاد معاونت یا مرکز یا سازمان نوآوری، هوشمندسازی و امنیت، ساماندهی سامانه‌ها و حذف سامانه‌های موازی و تمرکز در سطح دستگاه، استقرار و پیاده‌سازی چرخه هوشمندسازی، اصلاح فرایندها و استقرار نظام حکمرانی داده مبنا، توسعه دولت الکترونیک و ارتقاء شاخصهای ملی و بین المللی با رعایت معیارهای بومی و قانون مدیریت داده ها، هوشمندسازی خدمات، انجام استعلامات بصورت الکترونیکی وتبادل داده الکترونیکی و برخط بین دستگاهها، حذف مدارک کاغذی و تدوین سند تحول دیجیتال و تعیین پروژه‌های پیشران از جمله الزامات برای اجرای قانون مذکور در سطح دستگاه‌های اجرایی از جمله صنعت برق کشور است.

دهستانی ضمن تشریح دقیق بندهای مواد قانون ذکر شده، گفت: معماری سازمانی برای ایجاد پل ارتباطی میان «استراتژی»، «فرایند» و «فناوری» به‌وجود آمده است؛ تا اطمینان دهد که تصمیمات، سرمایه‌گذاری‌ها و تغییرات در سازمان، بر اساس تصویری یکپارچه و واقعی از کل سیستم اتخاذ می‌شوند، به بیان ساده‌تراگر استراتژی‌ها در سطح کلان تدوین شوند ولی در سطح عملیات قابل تحقق نباشند و اگر تکنولوژی‌ها و سامانه‌ها بدون فهم درک درست از مأموریت و هدف سازمان توسعه یابند، در آن صورت شکاف میان مدل‌های مفهومی و واقعیت اجرایی ایجاد می‌شود.

وی تاکید کرد: وزارت نیرو به‌عنوان نهادی گسترده با بیش از ۱۹۰ شرکت مادر تخصصی، استانی و تابعه، نیازمند دیدی یکپارچه از وضعیت فرایندها، سامانه‌ها، پروژه‌ها، داده‌ها و ساختار تصمیم‌سازی است و سکوی ملی معماری سازمانی، بستر هوشمندی است که این دید کلان را ایجاد و حفظ می‌کند.

مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت نیرو افزود: یکی از ضعف‌های تاریخی معماری سازمانی در دستگاه‌های دولتی، ایستا بودن مدل‌ها و قطع ارتباط آن‌ها با واقعیت اجرایی پس از تدوین اولیه است. سکوی ملی معماری سازمانی، این چرخه را به یک فرایند زنده، خودتجدیدپذیر و یادگیرنده تبدیل می‌کند که کارکردهای مهمی همچون به‌روزرسانی خودکار مدل‌ها و داده‌ها، حلقه بازخورد میان شرکت‌ها و وزارت نیرو، پایش مستمر بلوغ و پیشرفت معماری، پشتیبانی از چرخه بهبود مستمر (Continuous Improvement) و یکپارچه‌سازی دانش و تجربه‌های معماری دارد.

دهستانی تصریح کرد: سکوی ملی معماری سازمانی، ستون فقرات تحول دیجیتال در وزارت نیرو است؛ بستری که همزمان تصویر کلان، داده واقعی و مسیر بهبود مستمر را فراهم می‌کند و با این سکو، معماری سازمانی دیگر یک سند نیست، بلکه یک اکوسیستم زنده از داده، تصمیم و تحول است؛ اکوسیستمی که تداوم رشد، بلوغ و چابکی وزارت نیرو را تضمین می‌کند.

وی در ادامه به تشریح جامعی از نقشه راه تحول دیجیتال صنعت برق، راهکارهای اصلاح فرآیندها (فناورانه و غیرفناورانه)، معماری مرجع خدمات، اتصال ۱۰۰ درصد خدمات به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند و بیش از ۳۶ درصد از خدمات صنعت آب و برق هوشمند، دسته‌بندی فناوری‌های نوین دیجیتال، تدوین سند تحول دیجیتال و تعیین طرح‌های کلان و پیشران پرداخت.

مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت نیرو به لزوم استقرار نظام حکمرانی داده اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: ایجاد زبان مشترک سازمانی و افزایش اعتماد، کیفیت و امنیت داده‌ها، انطباق با قوانین و مقررات و کاهش هزینه‌ها و ارتقای تصمیم گیری از جمله اهداف و مزایای استقرار نظام حکمرانی داده است.

وی در پایان ابعاد مختلف استقرار نظام حکمرانی داده شامل چالش‌های اجرا، وضعیت اجرا در سطح وزارت نیرو، انواع مدل‌ها و رویکردهای آن و جنبه‌های مختلف آن را برای حاضرین تشریح کرد.