به گزارش ندای گیلان، تصویربرداری‌های هوایی و داده‌های مکانی، ستون فقرات تصمیم‌گیری‌های زیرساختی مدرن هستند. این داده‌ها نه تنها برای مدیریت منابع ملی، بلکه برای پیش‌بینی بحران‌ها و بیمه کردن دارایی‌های حیاتی کشور ضروری به شمار می روند. در حالی که استانداردهای جهانی حکم می‌کند این داده‌ها هر ۵ سال یک‌بار به‌روز شوند، رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور از شکافی عمیق در روند به‌روزرسانی این اطلاعات در ایران خبر می دهد.
کشورهای پیشرفته‌ای مانند آلمان و ژاپن، هر ۵ سال نقشه‌های تمام خاکشان را به‌روزرسانی می‌کنند. تصاویر هوایی تازه، مثل چشم‌هایی شفاف، به مسئولان می‌گویند رشد شهرها به کجا رسیده، بلایای طبیعی چه اثری گذاشته‌اند و منابع ملی چگونه مدیریت شوند، حریم شهرها تا چه میزان تحت دخل و تصرف قرار گرفته و آخرین وضعیت گسل ها و مناطق حادثه خیز چگونه است، اما ایران داستان دیگری دارد.
سید اسکندر صیدایی رئیس سازمان نقشه برداری کشور در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا این شکاف را «هشداری حیاتی» می داند و بر ضرورت تصویربرداری هوایی جدید در سراسر ایران تاکید دارد.
صیدایی می افزاید: استان‌هایی مثل لرستان، تهران و فارس تلاش‌هایی برای به روزرسانی اولیه نقشه های زمین شناسی داشته‌اند، اما این کافی نیست. در دنیایی که هر ساله اطلاعات زمین تغییر می‌کند، داده‌های کهنه به جای حل بحران، خود به یک مشکل تبدیل می‌شوند.
چراغ سبز به ماهواره‌ها و پهپادها؛ از زمین تا هوا
رئیس سازمان نقشه‌برداری به موضوع اعزام ماهواره ها طی دهه های اخیر از سوی سازمان هوا و فضا اشاره می‌کند و بر لزوم استفاده از فناوری ماهواره‌ای و همکاری با نهادهای دولتی و بخش خصوصی به منظور به روز رسانی تصاویر و نقشه های مکانی تاکید دارد.
وی این خبر را هم می دهد که در همین راستا، مذاکراتی با سازمان فضایی ایران آغاز شده است. اما حتی داده‌های ماهواره‌ای، با پیچیدگی‌های خاص خود، نیاز به تحلیل، پردازش، و تبدیل شدن به اطلاعات نقشه‌ای دقیق دارند.
در جهان امروز، فناوری‌هایی مثل “LIDAR” (دقت لیزری برای نقشه‌برداری سه‌بعدی)، «پهپادهای مجهز به دوربین‌های پیشرفته»، و ابزارهای سنجش از دور، می‌توانند نقشه‌هایی خلق کنند که از درون قلب زمین خبر می‌دهند اما این روزها به جایی بهره گیری از چنین تجهیزات و فناوری هایی، باید نگران سال‌های از دست رفته ای باشد که می توانست با نقشه های به روز از سراسر کشور، اطلاعات داده مکانی ارزشمندی را برای تصمیم گیران ارائه کند.
وقتی بلایای طبیعی با ما تعارف ندارند
سال‌هاست که ایران با زلزله، سیل و خشک‌سالی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ اما اثرات این بلایا فقط وقتی کاهش می‌یابد که دولت، نقشه‌ای واضح از وضعیت زمین، گسل ها، تحرکات زمین شناسی و پهنه های گسل و گسترش شهرها و روستاها داشته باشد.
تصور کنید زلزله‌ای در شهری مثل تهران رخ دهد؛ شهر بدون تصویربرداری‌های به‌روز، مثل گمشده‌ای در مه است. همان طور که در زلزله‌ها و سیل‌های اخیر دیدیم، نبود اطلاعات دقیق مکانی به معنی اختلال در امدادرسانی، افزایش هزینه‌های بازسازی و از دست دادن جان هزاران انسان انسان‌ها بود.
تصویربرداری هوایی تازه‌نفس، کلید مدیریت بحران است. اما آیا زمان برای تغییر هنوز باقی مانده است؟
چرا بخش خصوصی می‌تواند بازی را عوض کند؟
صیدایی ضمن بیان این مطلب که انجام هر نوع نقشه برداری از هر استانی نیازمند هماهنگی و موافقت آن منطقه است و این موضوع روند اجرای نقشه برداری دوره ای را دشوار می کند، ایده‌ای جذابی را برای جبران این سال‌ها مطرح می کند: همکاری با بخش خصوصی برای بستن شکاف‌های نقشه‌برداری. اگر شرکت‌های بخش خصوصی وارد بازی شوند، سرعت و دقت پروژه‌ها چند برابر می‌شود.
کشورهای همسایه مثل ترکیه، بخش خصوصی را در طراحی و اجرای پروژه‌های نقشه‌برداری وارد کرده‌اند؛ نتیجه آن رشد چشمگیر کیفیت زیرساخت‌ها بوده است.
در ایران، سازمان‌های دولتی هنوز بار اصلی را به دوش می‌کشند. اما با حمایت مالی و قانونی، بخش خصوصی می‌تواند نقشه‌هایی بسازد که از تهران تا خلیج فارس، زمین را با دقتی بی‌نظیر زیر نگاه خود بیاورد.
ایران نیازمند نقشه‌ای برای فردا
پدیده‌های زمین‌شناسی به هیچ کس رحم نمی‌کنند. بارندگی‌های شدید ممکن است یک شهر را در چند ساعت زیر آب ببرد، زلزله‌ها ساختمان‌های بی‌پایه را فرو بریزند و سیل‌ها راه‌های دسترسی را نابود کنند. اما همه این‌ها با یک ابزار قدرتمند قابل پیش‌بینی است: تصویربرداری مکانی دقیق و به‌روز.
کشور یک انتخاب پیش‌رو دارد، یا مرزهای خود را با نقشه‌های جدید بازبینی کند، یا با استانداردهای کهنه در بحران‌های آینده تنها بماند. این کشور، با داشتن متخصصان کارآزموده، ظرفیت‌های گسترده جغرافیایی، و فناوری‌های روز دنیا، می‌تواند خود را به استانداردهای جهانی نزدیک کند.
نقشه دقیق امروز، تضمین‌گر آینده‌ای روشن است. آیا ایران برای این تغییر آماده است؟
Monday, 12 May , 2025