به گزارش ندای گیلان از رشت، محسن پاک‌آیین سفیر سابق ایران در آذربایجان در گفت‌وگو با ایلنا، در رابطه با سیاست‌های آمریکا برای محاصره‌ی ایران در مناطق نفوذش و اعمال فشار بیشتر از طریق حضور در منطقه‌ی قفقاز جنوبی گفت: نیت آمریکا تضعیف و انزوای ایران در منطقه است و در این مورد تردیدی وجود ندارد. اما همان‌طور که پیمان ابراهیم شکست خورد و امروز دوستان ایران از میان کشورهای اسلامی، به‌ویژه در حوزه خلیج فارس، افزایش یافته‌اند و به ویژه در زمان حمله رژیم صهیونیستی به ایران از ما حمایت کردند، به همین دلیل دسیسه آمریکا برای انزوای ایران در قفقاز جنوبی هم با شکست مواجه خواهد شد.

هیچ کشوری به اندازه ایران بر این مسیر مسلط نیست

وی ادامه داد: علت این امر این است که ایران بیشترین مرز را با حوزه قفقاز جنوبی دارد؛ حدود بیش از ۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک در حاشیه ارس با قفقاز جنوبی وجود دارد و همچنین مسیر راه‌آهن موسوم به زنگزور را داریم. هیچ کشوری به اندازه ایران بر این مسیر مسلط نیست. این مسیر یک طرفش کوه و طرف دیگر آن به رود ارس است و به همین دلیل هیچ کشور خارجی نمی‌تواند در این منطقه ابتکار خاصی علیه ایران اعمال کند.

ایران در قفقاز جنوبی منزوی نخواهد شد

این تحلیل‌گر حوزه قفقاز با بیان اینکه من معتقد نیستم، کشورهایی مانند ناتو یا آمریکا به این منطقه بیایند، تشریح کرد: اگر کشورهای غربی به این منطقه بیایند، خود را در دهان شیر قرار داده و در معرض آسیب‌پذیری جدی قرار خواهند گرفت. لذا من اعتقاد ندارم که ایران در قفقاز جنوبی منزوی خواهد شد. در سال ۲۰۲۰ که توافق آتش‌بس بین ارمنستان و آذربایجان در مسکو امضا شد، برخی کارشناسان معتقد بودند که ایران بازنده اصلی این توافق است و کشورهای دیگری مانند ترکیه به زودی از مسیر زنگزور عبور کرده و به باکو خواهند رسید و ناتو را هم با خود خواهند آورد و سپس از این مسیر به دریای خزر و قزاقستان رفته و از آنجا به چین، یک مسیر جدیدی را برای خود ایجاد خواهند کرد. هم‌اکنون ما در سال ۲۰۲۵ هستیم و همچنان چنین اتفاقی رخ نداده است.

ما حرف اول را در قفقاز جنوبی خواهیم زد

این دیپلمات پیشین تصریح کرد: برنده اصلی در قفقاز ایران است، زیرا ما موفق شدیم با مخالفت جدی با تغییر ژئوپلیتیک قفقاز و تغییر مرزهای بین‌المللی و ضرورت شناسایی تمامیت ارضی کشورهای این منطقه، پافشاری کنیم و به همین دلیل قره باغ در تمامیت ارضی آذربایجان قرار گرفت و زنگزور نیز در تمامیت ارضی ارمنستان باقی ماند و هیچ تحول دیگری را مشاهده نمی‌کنیم. کماکان زنگزور بسته است و به همین دلایل، من اعتقاد دارم که اگر به خوبی فعالیت کنیم، ما حرف اول را در قفقاز جنوبی خواهیم زد.

آمریکا، آذربایجان و ارمنستان، را تحریک می‌کند تا در مقابل روسیه بایستند

این کارشناس ارشد سیاست خارجی در خصوص احتمال درگیری نظامی در صورت آغاز به کار کریدور زنگزور بیان کرد: غربی‌ها قطعاً در قفقاز جنوبی وارد درگیری نظامی با هیچ کشوری نخواهند شد. همان‌طور که در ارتباط با اوکراین درگیر با روسیه نشدند، بلکه اوکراین را طعمه قرار دادند و آن را به مقابله با روسیه پرداختند. در قفقاز جنوبی نیز رویکرد آمریکا این است که کشورهای این منطقه، از جمله آذربایجان و ارمنستان را تحریک کند تا در مقابل روسیه بایستند، به‌ویژه در مقطع فعلی که روابط ارمنستان و آذربایجان با روسیه به دلایلی که می‌دانید سرد شده است.

نمایش تبلیغاتی برای موجه جلوه دادن چهره ترامپ

پاک‌آیین با اشاره به توافق صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان در حضور ترامپ عنوان کرد: یکی از اهداف این نشست در واشنگتن، غیر از نمایش تبلیغاتی برای موجه جلوه دادن چهره ترامپ به عنوان یک صلح‌طلب، تحریک آذربایجان و ارمنستان برای فاصله گرفتن از روسیه و به خطر انداختن منافع روسیه در قفقاز است. به همین دلیل، عکس‌العمل روسیه را هم شاهد بودیم که بیانیه تندی صادر کرد و همزمانی حمله روسیه به مخزن نفتی آذربایجان در اوکراین هم نمی‌تواند فاقد پیام باشد.

وی افزود: غرب و آمریکا به‌طور مستقیم در ابعاد گسترده وارد هیچ جنگی نخواهند شد، اما سعی خواهند کرد که جنگی شبیه جنگ اوکراین را در قفقاز هم برپا کنند و آذربایجان و روسیه باید بسیار هوشیار باشند و سعی کنند با رایزنی، اختلافات خود را کاهش دهند و فرصت را به آمریکا ندهند تا بتواند جنگ دیگری را در قفقاز ایجاد کند.

آمریکا جایگاهی در قفقاز ندارد

سفیر سابق ایران در آذربایجان در خصوص ارزیابی خود از نقش روسیه در موضوع کریدور زنگزور و احتمال رایزنی بر سر این موضوع در دیدار قریب‌الوقوع پوتین و ترامپ، همچنین در پاسخ به این سوال که آیا روسیه می‌تواند آمریکا را وادار به عقب‌نشینی کند، گفت: آمریکا وارد موضوع درگیری زنگزور نشده که عقب‌نشینی کند. نه در نشست واشنگتن شواهدی وجود دارد که نشان دهد آمریکا تمایل دارد در این منطقه حضور داشته باشد و نه در مورد ارتباط اجاره‌ یک‌‌صد ساله این راه که با پیشنهاد سفیر آمریکا در ترکیه مطرح شد، صحبتی نشده است. لذا آمریکا جایگاهی در این منطقه ندارد.

نقش ایران به عنوان قدرت ثالث می‌تواند ثبات‌ساز باشد

وی خاطرنشان کرد: روسیه نمی‌تواند به عنوان ناظر در منطقه به‌صورت مستمر حضور پیدا کند، زیرا آذربایجان و ارمنستان تصمیم گرفته‌اند مذاکرات خود را به‌صورت دوجانبه دنبال کنند. پس از آزادی قره باغ، آذربایجان رسماً از روسیه خواسته است که نیروهای خود را از منطقه زنگزور خارج کند. بنابراین، با توجه به تمایل آذربایجان و ارمنستان برای نهایی‌سازی قطعنامه صلح بدون میانجی، امکان حضور نیروهای روسیه به عنوان ناظر در زنگزور وجود نخواهد داشت. نقش آمریکا نیز محلی از اعراب در این منطقه ندارد. نقش ایران به عنوان قدرت ثالث می‌تواند به ثبات‌سازی و حفظ امنیت کمک کرده و آذربایجان و ارمنستان را تشویق کند تا به نهایی‌سازی توافقات بپردازند.