به گزارش‌‌‌‌‌ندای گیلان به نقل از خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، همایش علمی «علم النفس در اسلام، مسیحیت و بودیسم» روز جمعه در بلگراد، پایتخت کشور صربستان برگزار شد.برگزاری این همایش علمی با استقبال کم‏نظیر مواجه بود به شکلی که در سالن اجتماعات «خانه‏ جوانان بلگراد» جای خالی برای بسیاری از علاقمندان پیدا نمی‏‌شد و تعداد زیادی از آنان از آغاز تا پایان همایش، ایستاده به مطالب سخنرانان و پرسش و پاسخ‏‌ها گوش فرادادند.  سخنرانانِ این همایش دکتر «تهران خلیلویچ»، عضو هیأت مؤسسین مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد، پروفسور «آلکساندر جاکواتس»، استاد دانشکده‏ الهیات مسیحی دانشگاه بلگراد و پروفسور «رادوساو پوشیچ»، استاد دانشکده‏ زبان‏شناسی دانشگاه بلگراد و رییس انستیتوی «کنفوسیوس» در صربستان بودند، در حالی که این گردهمایی علمی از سوی مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد، دفتر رهبر کلیسای ارتدوکس صربستان و سازمان دولتی معروف صربستانی موسوم به «خانه‏ جوانان بلگراد» برگزار گردید.

«خلیلویچ» در ابتدای صحبت خود بیان نمود که نفس انسانی در اسلام در شاخه‏‌های گوناگون علوم عقلی و سنتی اسلامی مورد بررسی و تحلیل تفصیلی قرار می‏‌گیرد که آن علوم عبارتند از علم کلام، فلسفه و عرفان. وی اضافه کرد که همه‏ میراث‏بران علوم عقلی مذکور در اسلام در تحقیقات متقن خود و در چارچوب رویکردهای روش‏شناختی مختلف، به دنبال کشف ناب‏‌ترین تعالیم و پیام‏های قرآن کریم و احادیث پیرامون هویت نفس انسانی و ابعاد و مراتب گوناگون وجودی آن بودند.خلیلویچ که چندی قبل، کتاب تألیفی جدید وی به زبان صربی در حوزه‏ کیهان‏‌شناسی و علم النفس در فلسفه‏ اسلامی، با عنوان «جهان‏‌هایی درون ما، جهان‏‌هایی ورای ما» در شصت و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب بلگراد رونمایی شد، در ادامه به تبیین جایگاه علم النفس در میراث فلسفی جهان اسلام پرداخت و به توسعه و تعمیق چشم‏گیر مباحث این حوزه در سه مکتب فلسفی مشاء، اشراق و حکمت متعالیه در قرون گذشته اشاره نمود.
عضو هیأت مؤسسین مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد برخی از مبانی کلیدی حکمای مسلمان را در این مبحث به اختصار شرح داد و بیان نمود که ملاصدرا در سایه‏ آموزه‏‌های قرآنی خود از توانمندی حرکت تکاملی نفس انسانی در طول مراتب گوناگون عوالم هستی پرده برمی‏دارد.

خلیلویچ در پایان سخنرانی خود، ضمن تفسیر آیه‏ 44 سوره‏ مبارکه‏ اسراء: «آسمان‏‌های هفت‏گانه و زمین و کسانی که در آن‏ها هستند، همه تسبیحِ او می‏‌گویند؛ و هر موجودی تسبیح و حمد او می‏‌گوید؛ ولی شما تسبیح آن‏ها را نمی‌‏فهمید؛ او بردبار و آمرزنده است»، توضیح داد که تسبیح در این آیه‏ی کریمه متفرع بر شعور و شعور هم متفرع بر حیات بوده و لذا همه موجودات، همانند انسان، از شعور و حیات برخوردار هستند و همه رو به ساحت‏های متعالی هستی دارند.  پس از اتمام سخنرانی‏‌ها، تعداد زیادی از حضار علاقمند به طرح سؤالاتی پیرامون غنای علم النفس در اسلام پرداختند که در این میان، «خلیلویچ» در پاسخ به سؤالی در باب توانمندی علوم مدرن در شناخت نفس انسانی، بیان نمود که علوم تجربی مدرن با محدودیت بنیادین روش‏‌شناختی در این زمینه مواجه هستند، گو این که ابزارهای معرفتی این علوم پدیده‏‌هایی را که محسوس نیستند نمی‏‌توانند شناسایی کنند.وی نتیجه گرفت که علوم تجربی مدرن از آثار و لوازم نفس انسانی سخن می‏‌گویند که به معنایی رفتارشناسی است، نه روان‏شناسی. اما آن‏چه که موضوع مطالعات حکمای مسلمان بوده، خود ذات، هویت و اصل نفس انسانی است.

که همایش بزرگ آتی از سلسله همایش‌‏های علمی مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد، دو ماه آینده با موضوع «فلسفه‏ اجتماعی اسلام و نیازهای معاصر» در پایتخت صربستان برگزار خواهد شد.انتهای پیام/ک