به گزارش ندای گیلان و به نقل از ایرنا، گیلان با سه هزار و ۶۲۵ واحد اقامتی و بیش از ۱۸ هزار اشتغال مستقیم در تاسیسات گردشگری نوروز امسال پذیرای بیش از ۹ میلیون مسافر شد که بخشی از آنان در اشتیاق حسی نو و تجربه‌ای از اصالت، فراغت، طبیعت و دوری از هیاهوی شهر حظ اقامت در ۱۷۶ واحد بومگردی این استان را برگزیدند تا یادمانی خوش بر ذهن بیافزایند.
نظرات متفاوت گردشگران دراین تجربه موجب شد تا کارشناسان این حوزه اگرچه اجرای این طرح را مولفه‌ای بر رونق گردشگری استان بدانند اما بر نظارت و بازنگری در قوانین آن نیز تاکید نمایند.
واژه «بوم» با «اکو» یونانی در مفاهیم هم معنی دانسته شده و بومگردی را معادل اکوتوریسم (طبیعت گردی) معنا کرده‌اند اما در تعاریف گردشگری، بومگردی طلب کردن زندگی در اصالت نیاکانِ مقصد سفر عنوان شده است.
آنگونه که بوم‌گردان گیلان در اشتیاق تجربه‌ای نو از اقامتگاههای بومگردی؛ توامانی از عطرشالی، باران و جنگل را در کنار فرهنگ، آداب و طعم خوش غذاهای مادربزرگان این سرزمین -که امروز با عنوان شهر خلاق خوراک یونسکو آوازه جهانی یافته‌اند- طلب می‌کنند و از هر آنچه رنگ تکرار در زندگی روزمره محل سکونتشان دارد، گریزانند.
همین موضوع بود که یکی از گردشگران ثابت گیلان باوجود اینکه مسیر رسیدن تا دل روستایی در یکی از شهرستان‌های غربی استان را رویایی توصیف می‌کرد اما از اینکه مدیر بومگردی کلید یک واحد با ظاهری بومی اما با حداقل امکانات بهداشتی را در اختیار آنان قرار داده و گفته بود داخل واحد، امکانات پخت و پز فراهم است و خودشان باید غذا طبخ کنند، بشدت شاکی بود.
پونه در گفت و گویی دوستانه با خبرنگار ایرنا می‌گوید: سال گذشته در دل جنگل‌های گیلان اقامتگاه بومگردی را تجربه کردیم که حس خوش آن موجب شد امسال نیز بار دیگر سفر با همین هدف را در شهری دیگر از این استان انتخاب کنیم اما متاسفانه در این اقامتگاه بومگردی نه از نظافت استاندارد خبری بود و نه از اصالت‌های گیلانی؛ آنچه در اختیار ما قرار گرفت تنها پوسته‌ای از معماری بومی گیلان و البته طبیعت بکرش بود اما کمترین امکانات و خدمات ارائه شد.
وی ادامه داد: در تجربه چندین سفر با هدف بومگردی در گیلان به این نتیجه رسیدم که اگر نظارت در این حوزه بیشتر نشود شاید این فرصت ارزشمند، پویایی پیشین خود را در بخش گردشگری از دست بدهد.
پویایی نیازمند بازنگری و اصلاح قوانین
گپ و گفت با پونه و هم گروهی‌هایش موجب شد با سلمان عرفانی رئیس جامعه حرفه‌ای بومگردی گیلان هم مصاحبه‌ای کرده تا نظر یک متخصص در این حوزه نیز برای بررسی موضوع مورد توجه قرار گیرد.
رئیس جامعه حرفه‌ای بومگردی گیلان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: اقامتگاههای بومگردی استان در واقع یکی از بال‌های توسعه گردشگری است که در صورت بررسی، توجه و حمایت می‌تواند ترقی اقتصاد گردشگری استان را در پی داشته باشد.
عرفانی اظهار کرد: تجربه نشان داده است که در کشورهای پیشرفته دنیا برای راه‌اندازی یک کار کوچک همچون یک واحد اقامتگاه بومگردی کوچک دوره‌های آموزشی متعددی در نظر گرفته شده که متقاضیان بدون آموزش و گذراندن این دوره‌ها اجازه تاسیس و فعالیت نمی یابند.
وی اظهار کرد: متاسفانه در دوره‌های پیشین دستوری مبنی بر تسهیل صدور مجوز برای ایجاد اقامتگاههای بومگردی صادر شد که بر این اساس به افرادی که متقاضی بودند به تقریب بدون در نظر گرفتن دانش، تجربه و حتی گاه سرمایه اولیه و تکیه بر تسهیلات، پروانه بهره‌برداری اعطاء شد.
وی ادامه داد: این موضوع موجب شد تا با وجود فضای تخصصی این حوزه، افرادی وارد این عرصه شوند که اصلا دغدغه فرهنگ استان را نداشته و تنها برای امرارمعاش این کار را بجای شغل دوم و حتی سوم خود انتخاب کرده‌اند و تنها پوسته‌ای از اصالت معماری روستاهای گیلان را تحویل گردشگر بدهند و به مرور از رسیدگی‌های خود به آن واحدهای اقامتی بومگردی بکاهند که این موضوع شایسته استانی با قدمت و پیشینه غنی فرهنگی چون گیلان نیست.
رئیس جامعه حرفه‌ای بومگردی گیلان تصریح کرد: توانمندی بکر این استان در شاخه‌های متعدد، ظرفیتی عظیم برای توسعه و برنامه‌ریزی گردشگری در ۳۶۵ روز سال است نه فقط زمان پیک سفر؛ اقامتگاههای بومگردی یکی از این ظرفیت‌هاست و طرحش در راستای پویایی و به روز شدن نیازمند بازنگری و اصلاح قوانین آن است.
عرفانی تاکید کرد: بخشی از قوانین صدور مجوز اقامتگاههای بومگردی نیازمند اصلاح است و باید بطور قطع برای صدور پروانه بهره‌برداری در این حوزه دانش، تجربه، آموزش، سرمایه اولیه و آمایش زمین متقاضیان مورد توجه و ارزیابی قرار گیرد.ضرورت نظارت مستمر و ارزیابی کیفی
بابک علی‌دوست دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی نیز در این زمینه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: ایجاد اقامتگاههای بومگردی بیش از یک دهه است که با هدف توسعه پایدار در کنار گردشگری روستایی رونق گرفته که به نوعی گردشگری آرامش نیز معنا می‌یابد اما پس از مدتی به دلیل خوش‌نشستن این نوع گردشگری در حافظه مردم به سرعت گسترش یافت و روند دریافت مجوز نیز در راستای اشتغال‌زایی تسهیل شد.
علی دوست اظهار کرد: با گسترش و استقبال مردم از این حوزه چالش‌هایی چون تحت تاثیر قراردادن فرهنگ محیطی و اجتماعی روستا، فقدان درک درست از مفهوم و هدف اقامتگاههای بومگردی، فقدان دانش و آموزش موسسان در این حوزه و تحت تاثیر قراردادن اقتصاد مردمان محلی گریبانگیر شد.
وی ادامه داد: بومگردی در واقع با تکیه بر اصالت، داشته‌های بومی و ایجاد حس خوش زندگی در روستا خلق شد اما دیری نپایید که برخی از اقامتگاههای بومگردی فارغ از این اصول تنها به پوسته‌ای ازین معیارها از جمله معماری روستا اکتفا کرده و این اقامتگاه‌ها را در حد خانه مسافر تقلیل داده و از خدماتی که باید در این راستا ارائه می‌دادند سر باز زده و وضعیت بهداشت و تجهیزات آنها نیز روز به روز افت پیدا کرده است.
علی دوست که کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم است، گفت: گردشگر درپی تجربه یک حس نو و دوری از فضای شهری، اقامتگاه بومگردی را انتخاب می‌کند و اگر قرار باشد در این محل نیز تجربه زندگی روزمره شهرنشینی خود را آن هم با کیفیتی نامناسب و غیراستاندارد داشته باشد رغبتی برای تکرار این تجربه نخواهد یافت.وی ادامه داد: از اینرو برای حفظ و ارتقاء جایگاه بومگردیهای گیلان در مسیر توسعه پایدار ضروری است که بازنگری در فرآیند صدور مجوزها، اجرای آمایش سرزمین مبنی بر شناسایی و تعیین مناطق مناسب برای توسعه بومگردی و جلوگیری از پراکندگی بی‌ضابطه، ارتقاء کیفیت خدمات، نظارت مستمر و ارزیابی کیفی و نیز بازاریابی هدفمند انجام شود تا با اتخاذ این رویکردها بتوان از بومگردیهای گیلان بعنوان فرصت‌های اقتصادی پایدار بهره جست.
به هر روی بومگردیهای گیلان طی سال‌های اخیر توانسته‌اند به عنوان یکی از ارکان اصلی رونق گردشگری روستایی شناخته شوند و سهم قابل توجهی از بازار گردشگری را به خود اختصاص دهند؛ استقبال ۶۵ درصدی گردشگران در نوروز امسال از این واحدها نشان‌دهنده ظرفیت بالای گیلان برای توسعه گردشگری پایدار است.
با این حال توسعه بی‌ضابطه، صدور بی‌محابای مجوزها، نبود آمایش سرزمینی و نقص در کیفیت خدمات، آینده این فرصت طلایی را با تهدید مواجه خواهد کرد و اگر این روند بدون اصلاح ادامه یابد نه تنها محیط زیست طبیعی و فرهنگ بومی آسیب خواهد دید، بلکه اعتماد گردشگران نیز به تدریج از بین خواهد رفت.
- منبع خبر : ایرنا
Monday, 5 May , 2025