محاسبات نشان داده است که در 20 سال گذشته ارزش گازهای همراه نفت که بدون استفاده در هوا سوخته، معادل 60 میلیارد دلار بوده است، در حالی که توان داخلی برای جمع آوری گازهای همراه نفت و تولید برق در کوتاه مدت وجود دارد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گاز همراه نفت گازی است که به هنگام استخراج نفت از میادین نفتی از آن خارج می‌شود. بیش از سه دهه است که قسمت عمده گازهای همراه نفت بدون استفاده در هوا سوزانده می‌شود.

عوامل متعددی برای سوزانده شدن این گاز ارزشمند بدون هیچ استفاده‌ای وجود دارد که از مهمترین آنها می‌توان به نبود دغدغه برای جمع آوری گازهای همراه نفت در بدنه وزارت نفت و تعریف طرح‌های نامناسب و هزینه‌بر برای جمع آوری گازهای همراه نفت اشاره کرد که در ادامه به توضیح آنها پرداخته شده است.

1- نبود دغدغه برای جمع آوری گازهای همراه نفت در بدنه وزارت نفت:

در تمام دنیا متولی استخراج نفت موظف به جمع آوری گازهای همراه نفت است و در صورت تخلف از این وظیفه جریمه‌های سنگینی در این حوزه در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال در کشور آمریکا برای سوزاندن گاز همراه نفت برای یک روز نیز نیازمند دریافت مجوز و پرداخت جریمه آن است.

متاسفانه در کشور ایران در هیچ قانونی به صورت مستقیم به جمع آوری گازهای همراه نفت اشاره نشده است و فقط به صورت قوانینی جانبی در کنار طرح های محیط زیست به آن اشاره شده است.

به نظر می‌رسد تا زمانی که وزارت نفت خود را ملزم به جمع آوری گازهای همراه نفت نداند به دلیل سوددهی کمتری که جمع آوری گازهای همراه نفت در مقابل پروژه های بالا دست صنعت نفت دارد، هیچ زمان بودجه های مصوب وزارت نفت برای این طرح ها اولویت بندی نمی‌شود و این وزارت خانه برای روش های جایگزین تامین مالی جمع آوری گازهای همراه نفت مانند صندوق پروژه و غیره وقت و فکر هزینه نخواهد کرد.

2- تعریف طرح‌های نامناسب و هزینه‌بر برای جمع آوری گازهای همراه نفت:

عمده طرح‌های وزارت نفت برای جمع آوری گازهای همراه نفت به صورت طرحهای ان.جی.ال (1) تعریف شده است. اغلب این طرح‌ها به دلیل هزینه سرمایه‌گذاری بالایی که مورد نیاز است (حدود 2 تا 6 میلیارد دلار) تا کنون مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است و با روند فعلی پیشرفت پروژه‌ها امیدی به راه‌اندازی این طرح‌ها تا 10 سال آینده وجود ندارد. از طرف دیگر استفاده از این گاز برای تولید برق، نیاز به سرمایه‌گذاری به مراتب کمتری(حدود یک دهم) نسبت به طرح های ان.جی.ال دارد.

اصرار به جمع‌آوری گازهای همراه نفت از طریق طرح های ان.جی.ال عملا باعث شده است که بیش از 3 دهه شاهد سوزاندن بیش از 228میلیارد مترمکعب گاز در هوا باشیم ولازم است متناسب با روند پیشرفت پروژه های ان.جی.ال طرح هایی کوتاه مدت مانند احداث واحدهای تولید پراکنده برق تا زمان بهره برداری این طرحها تعریف شود.

محاسبات نشان داده است که از سال 1374 تا کنون بیش از 228 میلیاردمترمکعب گاز همراه نفت معادل 5 برابر گاز مصرفی بخش خانگی در سال 1393به ارزش 60 میلیارد دلار در هوا سوزانده شده است.

پیشنهاد می‌شود به جای نظاره‌گر بودن سوختن گازهای همراه نفت و گره زدن مشکلات طرح‌های جمع آوری گاز همراه نفت به مسایل مالی و تحریم، باید از ظرفیت داخل برای جمع آوری گازهای همراه نفت مانند احداث واحدهای تولید پراکنده برق و تزریق گاز به میادین نفت برای افزایش ضریب برداشت استفاده نمود.

پانوشت:

(1): مایعات گازی (NGL) گروهی از هیدروکربن‌ها (C2+) شامل اتان، پروپان، نرمال بوتان، ایزو بوتان و بنزین طبیعی (C5+) است که از فرآورش گاز طبیعی به دست می آید. مایعات گازی یکی از مواد اولیه اصلی صنعت پتروشیمی است.

علی مقتدایی- کارشناس انرژی

انتهای پیام/ب

http://fna.ir/930PZC