به گزارش ایسنا، هم‌اندیشی تخصصی «اطلاع‌رسانی در شرایط بحران» دوشنبه (۱۰ اردیبهشت‌ ماه) با سخنرانی اکبر نصراللهی (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز)، احسان محمدی (روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای)، مهرداد خدیر (عضو شورای سردبیری عصر ایران)، صدرا محقق (دبیر سرویس اجتماعی روزنامه شرق) و حمید ضیایی‌پرور (مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها) برگزار شد.

مدیریت ارتباطات در شرایط بحران، چالش‌ها و راهبردهای رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی در شرایط بحرانی و مدیریت اثربخش رسانه‌ها در تسریع اطلاع‌رسانی در شرایط بحران از جمله محورهای اصلی این نشست بود.

***

[p]

رسانه‌ها از زلزله تهران به راحتی عبور کردند

اکبر نصراللهی، استاد ارتباطات
در ابتدای این نشست با بیان اینکه روزنامه‌نگاری بحران در مراکز دانشگاهی ایران تدریس نمی‌شود، یادآور شد: هر جا که بحران وجود دارد، برای مدیریت آن ابزار رسانه‌ای نیاز است و بهترین مواجهه با بحران همین ابزار رسانه‌ای است. اگر رسانه‌ها به وظایف خود آگاهانه و حرفه‌ای عمل کنند، می‌توانند از این بحران به عنوان یک اعتبار بهره ببرند اما متأسفانه می‌بینیم که رسانه‌ها به جای مدیریت بحران و مدیریت مخاطرات، خودشان بیشتر دچار بحران می‌شوند. اینجا سوالی مطرح می‌شود و آن اینکه آیا رسانه‌های ما از مخاطرات کشور آگاهند یا نه؟ در صورتی که برخی از آن‌ها این آگاهی را دارند، در مورد این بحران‌ها اقدام کرده‌اند یا نه؟ در صورت اقدام آیا به موقع و متناسب با ویژگی‌های مخاطبان و مخاطرات بوده‌ یا نه؟

نصراللهی در پاسخ به این پرسش‌ها مطرح کرد که «رسانه‌های ما چنین ویژگی‌هایی را نداشته‌اند و این اظهارات مبتنی بر تحقیقات است. یکی از علت‌های آن هم این است که روزنامه‌نگاری مخاطرات و بحران در مراکز آموزشی تدریس نمی‌شود و ضعف حرفه‌ای در این زمینه داریم. شناخت و اطلاعات هم ناکافی است؛ بنابراین بسیاری از سوژه‌ها پوشش داده نمی‌شود و یا اینکه با تأخیر پوشش داده می‌شوند که همان مخاطب‌گریزی ایجاد می‌شود و یا اینکه نامناسب پوشش داده می‌شود که همان اثرگذاری ناکافی است.»

این مدرس روزنامه‌نگاری در ادامه با تأکید بر اینکه بحران برای رسانه‌ها فرصت است اگر آگاهی کافی داشته باشند، گفت: به دلیل اینکه رسانه‌ها شناخت ناکافی دارند، از حادثه و سوژه مهمی چون زلزله تهران به همین راحتی عبور کردند. رسانه‌ها همزمان با وقوع بحران متمرکز می‌شوند به نوعی که پوشش اخبار بحران‌ها به مراحل وقوع و دوره بحران محدود و متمرکز می‌شود و از مراحل بعد و قبل غفلت می‌شود. همچنین توجه سطحی و رویدادی به مخاطرات و بحران‌ها در رسانه‌های ما مشهود است. غفلت از تحلیل محوری و حرفه‌ای‌گرایی در پوشش اخبار ایران در مواقع بحرانی و همچنین روزمرگی و ضعف نگاه به آینده به وضوح در اخبار رسانه‌های ما دیده می‌شود.

نصراللهی در ادامه با تأکید بر اینکه رسانه‌ها در مواقع بحران اثرگذارند، مطرح کرد: رسانه‌ها اثرگذارند اما باید فاز کارشان را عوض کنند. هر کسی باید به وظیفه خودش درست عمل کند. اینکه مردم روزنامه نمی‌خوانند پس ما هم روزنامه درنیاوریم، استدلال نادرستی است. برای خارج شدن از تنش‌ها، هر کسی باید وظیفه خود را به درستی انجام دهد. وظیفه مسؤولان این است که عصبانی نشوند و با آرامش به سوال خبرنگاران پاسخ دهند. رسانه‌ها نقش رهبری دارند و آن‌ها حق ندارند به یک دوره‌ای از بحران متمرکز شوند.

او در عین حال یادآور شد: رسانه‌های ما متأسفانه کارشان با بحران شروع و با بحران تمام می‌شود.

نصراللهی در همین زمینه به اخبار مرتبط با زلزله تهران اشاره کرد.

این مدرس روزنامه‌نگاری با بیان اینکه ما باید در کشورمان ستاد بحران دائمی داشته باشیم، به مقایسه اخبار بی‌بی‌سی که تحلیل محور است با اخبار رادیو و تلویزیون خودمان که ۱۴۰ ساعت در روز خبر پخش می‌کند اشاره کرد و در عین حال گفت: در کشورمان رسانه‌ها ابزار به اندازه کافی در اختیار دارند اما کدام‌یک از رسانه‌ها پرونده جامعی را باز و پیگیری می‌کنند. همه غفلت می‌کنند. بحرانی مثل ریزگردها سال ۸۲ به وقوع پیوست اما کدام رسانه به این مساله پرداخت و پس از گذشت سال‌ها، در سال ۹۲ بود که کاربران فضای مجازی وزرا را مجبور کردند به آنجا سفر و این مساله را پیگیری کنند.

نصراللهی یکی دیگر از ویژگی‌های رسانه‌های ما را ترجیح مسؤول‌محوری بر مردم‌محوری، غلبه بحران‌افزایی بر بحران‌زدایی و همچنین طرح مشکل به شکل نادرست عنوان کرد و گفت: متأسفانه رسانه‌های ما مسؤول محور هستند، در حالی که راهبرد رسانه‌ها باید بحران زدایی و امیدافزایی باشد.

[p]

[p]ادامه دارد …