به نظر می‌رسد در برنامه‌ریزی‌هایی که برای توسعه صنعت گردشگری می‌شود به‌جز نقشی که به روستاییان در حوزه بوم‌گردی داده می‌شود هیچ نقشی برای استفاده از ظرفیت مردمی برای گردشگری نمی‌شود.

به گزارش ندای گیلان،هر روز خبرهای گوناگونی از جذب سرمایه برای ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در رسانه‌ها منتشر می‌شود اما توسعه صنعت گردشگری برای مردم ما ملموس نیست.

شاید باید بررسی کرد که این پروژه‌هایی که خبر افتتاح‌شان را می‌شنویم چقدر منجر به بهره‌برداری می‌شود و هر کدام‌شان چند گردشگر خارجی را جذب می‌کنند. از سوی‌دیگر، بررسی اینکه این زیرساخت‌ها واقعا چقدر در جذب گردشگر خارجی تاثیر دارند، نیز مهم است. نشانه‌ها حاکی از آن است که ایجاد زیرساخت‌ها اگرچه مهم است اما واقعا یک اولویت نیست. 
به اطراف خود که نگاه کنیم می‌بینیم بعضی‌ها به جای خرید بلیت هواپیماهای لوکس، با دوچرخه سفر می‌کنند، بعضی‌ها با خودرو شخصی به مسافتی دور می‌روند و بعضی‌ها در مقصد به‌جای استراحت در هتل‌های چند ستاره، چادر می‌زنند اما از سفر نمی‌گذرند. این‌ها نشانه‌هایی برای این است که بدانیم ایجاد زیرساخت‌های گردشگری اگرچه مهم است اما اولویت نیست. 
به جای این شاید باید تفکر ملی را تغییر داد و به گردشگری معطوف کرد. در واقع تحریک عزم ملی برای توسعه گردشگری مهم‌تر از ایجاد زیرساخت‌هاست. نمونه عینی آن نیز که همین روزها تجربه می‌کنیم، سفر بیش از یک‌میلیون نفر به عراق به مناسبت اربعین و در قالب گردشگری مذهبی است که تنها بر پایه برنامه‌ریزی و عزم ملت ایران و عراق اجرایی می‌شود و حالا هیچ‌کس بهانه‌هایی مبنی بر نبود هتل، رستوران‌های لوکس و چنین امکانات زیرساختی را مانع از این نوع گردشگری نمی‌داند.
 از این‌رو، می‌توان گفت ایجاد زیرساخت‌های لوکس گردشگری اگرچه لازم است اما مولفه‌های مهم‌تری از آن هم وجود دارد. برخی عزم ملی را پیش‌شرط می‌دانند و برخی دیگر تبلیغات و رایزنی‌های دیپلماسی را از اولویت‌ها برمی‌شمارند و به نظر می‌رسد اگر بخواهیم مواردی مهم‌تر از زیرساخت‌سازی در توسعه گردشگری را بشماریم، موارد زیادی برای شمارش وجود دارد با این وجود در حالی که رسانه‌ها تلاشی برای دمیدن بر شیپور حمایت‌های ملی و مردمی از صنعت گردشگری نمی‌کنند، بیشتر خبرهای منتشرشده حال و هوای حمایت‌های دولتی و در نهایت سرمایه‌گذاران کلان بخش خصوصی بر زیرساخت‌های گردشگری دارد. 
به‌عنوان نمونه، برای ایجاد زیرساخت‌ها در منطقه گردشگری پیرگِل شهرستان خاش، ۳۰۰میلیون تومان در مرحله نخست اختصاص داده شده است.
 به‌گزارش خبرگزاری صدا و سیما، علیرضا جلال‌زای، مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در بازدید از این گِل‌فشان، گفت: توجه به رونق گردشگری در شهرستان خاش، بهره گرفتن از ظرفیت تفتان و گل‌فشان طبیعی پیرگل از اولویت‌های مهم مسئولان گردشگری استان است که با فراهم کردن زیرساخت‌ها تلاش می‌کنیم به اهداف مدنظر برسیم.


از چابهار تا میناب و قزوین
گفته می‌شود زیرساخت‌های گردشگری منطقه آزاد چابهار نیز در حال افزایش است. معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری منطقه آزاد چابهار در این‌باره گفت: زیرساخت‌های گردشگری این منطقه برای استقبال، پذیرایی، اسکان و تفریحات سالم و مطلوب مسافران و گردشگران داخلی و خارجی در حال آماده شدن است.
محمداکبر چاکرزهی در گفت‌وگو با ایرنا اظهارکرد: اقدامات لازم برای ایجاد زیرساخت‌های گردشگری منطقه آزاد چابهار در طول سال‌های گذشته در حال انجام است و به‌زودی شاهد تحول اساسی در حوزه جذب گردشگر خواهیم بود. وی افزود: بسته‌های سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری نیز در حال آماده‌سازی است و به فعالان این حوزه برای حضور ارائه خواهد شد. معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری منطقه آزاد چابهار بیان‌کرد: مکان مناسب با امکانات لازم برای شنا در نظر گرفته شده تا پس از ۲دهه انتظار گردشگران بتوانند در مکانی امن و راحت به شنا بپردازند. چاکرزهی گفت: منطقه آزاد برای اسکان تمامی مسافران و گردشگران مکان مناسب ندارد به همین سبب یک شهر گردشگری، طرح بوم‌گردی دُر بلوچ و یک هتل بزرگ با امکانات تفریحی، سرگرمی و ورزشی در حال ساخت است. 
سرپرست فرمانداری ویژه میناب نیز از توسعه زیرساخت‌های این منطقه خبر داد و گفت: زیرساخت‌های گردشگری این شهرستان با حمایت مسئولان و ترغیب بخش خصوصی توسعه می‌یابد. محمد احمدی در جریان بازدید از ساحل بندر تیاب میناب افزود: این زیرساخت‌ها شامل ۲بانده کردن جاده تیاب به میناب و جاده ساحلی میناب بندرعباس، لایروبی خور تیاب، راه‌اندازی خط مسافربری دریایی تیاب، هرمز و قشم است. 
افزایش زیرساخت‌های گردشگری الکترونیک در استان قزوین نیز از دیگر خبرهایی است که در روزهای گذشته در این‌باره خوانده‌ایم. 
یوسف رضایی‌نیک مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان قزوین در نخستین نشست تخصصی فعالان گردشگری الکترونیک ایران گفت: توسعه ارتباطات مناطق گردشگری در مراکز کمتر توسعه یافته در اولویت است. مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان قزوین گفت: ۸۳۰روستا در استان دارای ارتباط هستند و پوشش کامل ۲۵شهر دارای تری‌جی و فورجی است و گردشگری الکترونیک در استان مشکلی ندارد.


«ساخت»هایی که ارزآوری ندارند
با وجود تاکید بیشتر متولیان کشوری بر افزایش زیرساخت‌ها، مدیرکل سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان اما معتقد است: داشتن عزم ملی از ایجاد زیرساخت‌ها و هتل‌ها مهم‌تر است و ما نباید منتظر افزایش زیرساخت‌ها باشیم و بعد به جذب گردشگری اقدام کنیم، بلکه این اقدامات باید هم‌عرض هم پیش روند.
شهرود امیرانتخابی در گفت‌وگو با خبرنگار «گسترش‌تجارت» اظهارکرد: در مقطع زمانی هستیم که تصمیم‌گیران کشور به اجماع نظری درباره اهمیت گردشگری رسیده‌اند آن را راهکاری برای اشتغالزایی و ارزآوری می‌دانند، با وجود این آنچه در عمل شاهد هستیم این است که بیشتر به موضوع گردشگری داخلی توجه می‌شود اما این نوع از گردشگری ارزآوری نداشته و به قول معروف «این‌جیب به آن‌جیب» است. وی تصریح‌کرد: با وجود تاکیدهایی که بر موضوع گردشگری می‌شود اما برخی متولیان امر به بهانه کمبود زیرساخت‌ها از صنعت گردشگری استقبال نکرده و حتی گاهی مانع‌تراشی می‌کنند. این در حالی است که زمانی که کشورهای موفق در حوزه گردشگری به این عرصه ورود کردند، زیرساخت‌های‌شان کامل نبوده است. این کشورها در ابتدای امر وضعیت حمل‌ونقل عالی، هتل‌های چند ستاره کافی و فرودگاه‌های ایده‌آل نداشته‌اند. ایجاد زیر ساخت‌ها اگرچه لازم است اما عزم ملی در توسعه صنعت گردشگری و ارزآوری اهمیت بیشتری دارد. 
مدیرکل سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان که هفته‌گذشته به این سمت منصوب شده، درباره گردشگری گیلان گفت: در بدو ورودم به این سازمان آنچه با همکارانم مطرح می‌کنم این است که آیا واقعا ما تصمیم داریم با گردشگری بیکاری را حذف کنیم و آیا می‌خواهیم ارزآوری داشته باشیم یا نه؟ اگر پاسخ ما به این پرسش، پاسخی مثبت و قاطعانه نباشد، دیگر تعداد هتل‌های گیلان و مسائلی از این دست اهمیتی نخواهد داشت. 
امیرانتخابی تصریح کرد: این مشخص است که یک مدیرکل سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به‌تنهایی نمی‌تواند تمام مشکلات گردشگری را حل کند. استاندار باید از این سازمان حمایت کند، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و نهادهایی دیگر باید همراهی کنند تا این عزم ملی شکل بگیرد. وقتی همه مسئولان بخواهند از ظرفیت اشتغالزایی و ارزآوری صنعت گردشگری استفاده کنند و مانع تراشی نشود، بدون زیرساخت‌های آنچنانی هم می‌شود به این اهداف رسید. نه تنها استان گیلان، بلکه تمامی استان‌های ما دارای ظرفیت‌های گردشگری هستند که می‌توانند ارزآوری داشته باشند با وجود این در بیشتر استان‌های کشور دچار روزمرگی شده‌ایم و به‌ویژه در برخی از سازمان‌های مرتبط با گردشگری دچار نوعی روزمرگی شده‌ایم و افرادی که این عرصه را مدیریت می‌کنند، به زندگی کارمندی دچار شده‌اند. این در حالی است که ما نیاز به همتی مضاعف داریم تا گردشگری را توسعه دهیم. 
وی اظهارکرد: بخش‌خصوصی هم باید بخش عمده‌ای از کار را دست بگیرد و دولتی‌ها باید همکاری بیشتری داشته باشند. باید بپذیریم که بخش خصوصی به‌دنبال اطمینان از سودآوری است و دولت باید راه‌ها را باز کند.مدیرکل سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان بیان‌کرد: استان گیلان هم ظرفیت‌های بسیاری دارد از جمله اینکه با یک کشور همسایه است و با ۵کشور حوزه دریای خزر در ارتباط است و امکانات زیادی در این استان برای جذب گردشگران وجود دارد. امیدواریم که در استان گیلان بتوانیم بخش خصوصی را بیشتر به فعالیت در حوزه گردشگری تشویق کنیم. البته ما نیز برای بهبود شرایط نیاز به افزایش اختیارات استانی داریم تا بتوانیم ظرفیت‌های گردشگری استان گیلان را فعال‌تر از آنچه امروز است، کنیم.


سخن پایانی
به نظر می‌رسد در برنامه‌ریزی‌هایی که برای توسعه صنعت گردشگری می‌شود به‌جز نقشی که به روستاییان در حوزه بوم‌گردی داده می‌شود هیچ نقشی برای استفاده از ظرفیت مردمی برای گردشگری نمی‌شود. در همین موضوع اربعین، تبلیغات مردمی بیش از هر زیرساختی این سفر بزرگ و جهانی را سامان داده است و چنین حرکت‌هایی به شرط تعیین نقش برای مردم و تحریک عزم ملی به‌راحتی می‌تواند در مرزهای ایران نیز اجرایی و علاوه بر جذب گردشگران داخلی، به جذب گردشگران خارجی و ارزآوری نیز منجر شود.

 

 

مژده پورزکی