ایران طرحی چهار مرحله ای را برای بازگرداندن صلح به سوریه در دست اجرا دارد و سفرهای «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، به کشورهای منطقه با همین هدف انجام می شود. این طرح چهار ماده ای با همکاری روسیه در حال اجرا است اما وضعیت موجود در سوریه و اقدام ترکیه در حمله به عراق و سوریه موجب پیچیدگی اوضاع شده است از همین رو برای تشریح بهتر اوضاع با «پروفسور دانیل سرور» مشاور سابق وزارت امرو خارجه آمریکا به گفتگو نشستیم.

پروفسور دانیل سرور از معروف ترین کارشناسان حاضر در مبحث مدیریت جنگ، و از کارشناسان ارشد موسسه روابط دو سوی آتلانتیک و از اساتید دانشگاه جان هاپکینز که سابقه فعالیت گسترده در مورد جنگ های عراق، افغانستان و بالکان را دارد و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امر میانجیگری میان مسلمانان و کروات های یوگسلاوی فعالیت کرده است. متن این گفتگو به شرح زیر است.

*همانطور که می دانید ایران و روسیه طرح جدیدی را برای بازگرداندن صلح به سوریه آغاز کره اند، شما این تلاش جدید را چطور ارزیابی می کنید؟ 

در حال حاضر برای ارزیابی این تلاش زود است. طرح چهار ماده ای ایران برای بازگرداندن صلح به سوریه که مدتی است اعلام شده نیازمند صرف زمان و اطلاع بیشتر از جزئیات است تا بتوانیم آن را مورد ارزیابی قرار دهیم. سوال اصلی در این رابطه آن است که انتقال (انتقال از این دوران به دوران بعد) چگونه انجام خواهد شد. به نظر می رسد که اگر قرار باشد بعد از دوران انتقال همچنان بشار اسد در قدرت باشد در این صورت گروه های معارض سوری همچنان به جنگ ادامه می دهند.

*با توجه به پیشقدم بودن ایران در این طرح صلح برخی کارشناسان معتقدند که بعد از توافق هسته ای ایران و کشورهای ۱+۵، کشورهای غربی بویژه آمریکا شروع به همکاری با ایران در مسال منطقه ای همچون سوریه کرده اند و بدین ترتیب دوران جدیدی در خاورمیانه آغاز شده است. نظر شما در این رابطه چیست؟ 

من شخصا امیدوارم که چنین اتفاقی بیافتد اما حقیقت اینگونه نیست. برخی در ایران در پی آن هستند که حمایت های تهران از بشار اسد، حزب الله لبنان، شیعیان عراق، حماس و حوثی ها را افزایش بدهند اما آمریکا و کشورهای اروپایی چنین چیزی را نمی پسندند از همین رو فشار زیادی بر روی دولت آمریکا وجود دارد تا این توافق را به هم بزند و حتی فشار بر ایران وارد می شود تا ارتباط خود با گروه هایی که نام برده شد را کاهش بدهد. این فشار به ویژه در مورد حزب الله بیشتر است.

*در شرایطی که تلاش هایی برای بازگرداندن صلح به سوریه در جریان است ترکیه حملات خود به سوریه و شمال عراق را آغاز کرده است. انتخاب چنین رویکردی از سوی آنکارا به نفع روند صلح در خارمیانه است یا به زیان آن؟ 

آمریکا فکر می کند که کمک بیشتر ترکیه در مبارزه با داعش امری ضروری است. ترکیه و آمریکا نظر متفاوتی درباره کردهای سوریه دارند اما با این وجود حمله به مواضع حزب کارگران کردستان (پ ک ک) که موجب انجام حملاتی در داخل ترکیه شده است موضوعی بی ربط است.

*برخی کارشناسان معتقدند که دلیل اصلی حمله ارتش ترکیه به مواضع پ ک ک به دلیل شکستی بوده که حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات متحمل شده و برخی دیگر معتقدند که این حملات بخاطر جلوگیری از قدرت گرفتن کردها انجام می شوند. نظر شما در این رابطه چیست؟

اقدام پ ک ک در پایان دادن به توافق آتش بس با ترکیه کار اشتباهی بود که با واکنش تند آنکارا مواجه شد. برخی فکر می کنند که این امر نتیجه اختلافی بوده که میان کردها (شاخه سیاسی و نظامی) بوجود آمده، اختلاف میان آنهایی که در انتخابات بخوبی عمل کردند و رقیبان نظامی آنها، که البته فکر می کنم این مورد بی معنی باشد.

شاید برای ترک ها بهتر باشد که مبارزه با کردها را آرام تر پیش ببرند. برخی فکر می کنند که اردوغان بدنبال کسب محبوبیت از دست رفته ای است که در زمان انتخابات از دست داده است. اما با این وجود پ ک ک یک گروه تروریستی است که به حاکمیت ترکیه حمله می کند. بنابراین نمی تواند انتظار داشته باشد که در داخل سوریه و یا عراق از جایگاهی امن بهره مند شود.

پیچیدگی امر در این است که موثرترین مبارزین سوری در نبرد علیه داعش کردهای مرتبط با پ ک ک بوده اند. اولویت آمریکا مبارزه با داعش است که یک تهدید بین المللی محسوب می شود در حالیکه اولویت ترکیه مبارزه با پ ک ک است که یک تهدید داخلی محسوب می شود

*یک سال از تشکیل ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا می گذرد. شما عملکرد این ائتلاف را چطور ارزیابی می کنید؟ آیا این ائتلاف به اهداف خود رسیده است؟ 

ائتلاف ضد داعش به اهداف خود نرسیده است. ائتلاف ضد داعش باید یک استراتژی ویژه در مورد داعش داشته باشد و آن اینکه در مناطقی که از داعش پس گرفته می شوند چه گروه و یا شخصی باید حکمرانی کند بدون وجود چنین استراتژی من پیروزی خاصی را برای ائتلاف ضد دعش متصور نیستم.