معصومه معظمی
حالا که دیگر نجفی شهردار تهران نیست و از این سمت به هر شکل ممکن استعفا داده یا شده است، وظیفه شورای شهر تهران است تا در حداقل زمان، برای پایتخت شهرداری انتخاب کند تا تبعات اداره شهر با سرپرستی که دایره اختیارات زیادی ندارد، دامن تهران را نگیرد. بنابراین باز همان بحث قدیمی که چه کسی شهردار شود؟ و آیا اعضای شورای شهر به واسطه میثاق نامه ای که امضا کرده‌اند می‌توانند نامزد شهرداری تهران شوند؟ یا اینکه از بین نمایندگان تهران در مجلس هم کسی می تواند نامزد شهرداری تهران شود؟ بحث های زیادی مطرح است.
در این راستا اعضای 51 نفره مجمع نمایندگان تهران با اعضای شورای شهر تهران تشکیل جلسه دادند و بعد از آن جلسه که البته در آن از مصادیق شهرداری صحبتی به میان نیامده بود، اعضای شورای شهر در روز یکشنبه ۲۶ فروردین ماه، درجلسه صبحانه کاری خود درباره شیوه و فرآیند انتخاب شهردار صحبت کردند. همچنین طبق آخرین اظهارات، قرار است امروز یکشنبه، اعضای شورای شهر تهران هر کدام 5 گزینه مدنظر خود را برای شهرداری تهران معرفی کنند و از بین این گزینه ها آنهایی که بیشترین امتیاز را دارند به عنوان گزینه های نهایی به رای گذاشته شوند. البته علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران اواخر هفته گذشته در حاشیه برگزاری دومین هم اندیشی اعضای شورای شهر تهران در جمع خبرنگاران با اشاره به 16 معیاری که مرداد ماه سال گذشته و در فرآیند انتخاب شهردار تهران از سوی این شورا مطرح شده بود، گفت: «در این جلسه درباره معیارهای گذشته و همچنین فرآیند انتخاب شهردار بحث و تبادل نظر شد و در نهایت نیز با صحبت‌های اعضای شورای شهر تهران اصلاحاتی بر معیارها صورت گرفت.» البته اعطا در این باره تاکید کرد که در معیارهای انتخاب شهردار تهران «تاکید بر سابقه اجرایی گزینه مدنظر شهرداری تهران» یکی از اصلاحیه هایی بوده است که به این معیارهای 16گانه اضافه شده است. سخنگوی شورای شهر تهران با تاکید براینکه انتخاب شهردار تهران در جلسه علنی شورا خواهد بود، گفت: «در نهایت 7 نفر از گزینه‌های احتمالی اعضای شورای شهر تهران به مرحله نهایی خواهند رسید و سرانجام از بین این هفت نفر یک نفر برای شهرداری تهران انتخاب خواهد شد.»
گفتنی است اعضای این شورا در تلاشند این پروسه بیش از دو تا سه هفته طول نکشد و هر چه زودتر به سرانجام برسد. ولی نکته قابل توجه درباره انتخاب گزینه های شهرداری تهران این است که چه کسی برای این سمت شایسته است. بنابراین باید دید حالا که به واسطه محدودیت‌های اعمال شده در میثاق نامه اولیه برای ورود به لیست امید مجلس و شورای شهر تهران مبنی بر عدم خروج از مسئولیت خود، حالا که رئیس شورای شهر و رئیس شورای عالی اصلاح طلبان که نفر اول لیست امید تهران در مجلس است و رسانه ها از آنها به عنوان گزینه های جدی شهرداری تهران نام می برند، به چه نحو باید عمل کرد؟! موضوع اینجا است که چه باید کرد که هم به رای و انتخاب مردم پشت نکرد و هم شهرداری انتخاب شود که علاوه بر توانمندی به قول عبدالرضا هاشم زایی، عضو مجمع نمایندگان استان تهران، کسی شهردار شود که سه قوه از نظر سیاسی با او مشکلی نداشته باشند و در عین حال از او حمایت کنند. او در این باره به «ابتکار» گفت: «شهردار تهران در وهله اول باید شخصیتی ملی باشد، بعد اینکه مورد تایید و حمایت هر سه قوه خصوصا قوه قضائیه باشد. چرا که اگر یک قوه او را حمایت نکند، بخشی از کار شهر روی زمین می ماند.» او در ادامه گفت: «شهردار آینده تهران باید مورد حمایت قوه قضائیه باشد چرا که در غیر این صورت تخلفات و فسادهایی که متاسفانه در همه جا نهادینه شده است و شهرداری تهران هم از این قاعده مستثنی نیست را باید شهردار بتواند از این مرجع رسیدگی کند.»
این نماینده مردم تهران در مجلس افزود: «بنابراین شهردار تهران باید کسی باشد که از همان اول برخی قوا در مقابل او گارد سیاسی و اختلاف نظر نداشته باشند. یعنی نباید آنچنان بعد سیاسی او قوی باشد که جناحی که در اقلیت است و البته قدرت و صدایش از ما بیشتر و بلندتر است، درمقابل او موضع بگیرد.» محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران هم در این باره تاکید کرده است: «شهردار آینده تهران باید ساختار چند وجهی شهرداری، بودجه آن و ظرفیت‌های درآمدی شهر را به خوبی بشناسد؛ به دیگر سخن شهردار آینده تهران باید از بدنه و از جنس شهرداری باشد تا بتواند ظرفیت‌های بالقوه شهر را بالفعل کند. عمده درآمد شهرداری‌های کشور از محل تولید مسکن تامین می‌شود که به دلیل رکود مسکن و پیشخور شدن درآمدهای سالهای آینده نمی‌توان روی آنها حساب کرد.» او همچنین انعطاف شخصیتی شهردار آینده تهران در همکاری با همه مسئولان نظام در نهادها و قوای مختلف را مورد توجه قرار داده و گفته است: «اگر شهردار شهر ۱۰ میلیون نفری تهران «سیاسی» باشد و نتواند به سایر جریان‌ها و گروه‌های سیاسی و مسئولان در نهادها و قوای دیگر کار کند، قطعا موفق نخواهد شد. شهردار آینده تهران باید بتواند با همه جریان‌های سیاسی و فکری و ظرفیت‌های شهر کار کند.» قاسم میرزایی نکو، دیگر عضو مجمع نمایندگان استان تهران نیز در توضیح اینکه «در انتخاب و معرفی گزینه مناسب شهرداری تهران سه معیار مدنظر اعضای شورای شهر قرار گرفته است» به «ابتکار» گفت: «برای انتخاب شهردار تهران، شورای شهر سه معیارهایی را تعیین کرده است که بعد از بررسی امتیاز گزینه های مدنظر، یک نفر را که رای بیشتری در صحن علنی شورا داشته باشد، انتخاب می‌کند.» او افزود:‌« در این باره سه رویکرد مطرح است. اول اینکه از داخل شورای شهر باشد، دوم اینکه از بیرون شورا باشد و سومین رویکرد اینکه از بدنه شهرداری این فرد انتخاب شود.» او همچنین توضیح داد: « اگر قرار باشد شهردار تهران از بین شورای شهر انتخاب شود، نباید تنها یک نفر که تخصصش فقط در زمینه مترو است نامزد شود. بلکه سایر افراد از جمله آقای الویری که قبلا شهردار بوده است یا آقای حق شناس که قبلا مسئولیتی در این زمینه داشته است یا آقای رسولی که استاندار بوده است و برخی افراد دیگر هم معرفی شوند تا از بین آنها هر یک که نمره و امتیاز بالاتری داشتند به عنوان گزینه شهرداری مطرح شوند.» البته موضوع پایبندی به میثاق نامه از طرف برخی نمایندگان به طور جدی مطرح است و بر این عقیده اند که اعضای شورای شهر و نمایندگان مجلس باید به این مسئله پایبند باشند چرا که احترام به رای و انتخاب مردم است. میرزایی نکو در ادامه اظهارات خود به «ابتکار» گفت: «هم اعضای شورای شهر تهران و هم نمایندگان مجلس میثاق نامه ای امضا کرده اند و طبق آن میثاق نامه، هیچ یک از آنها نباید از مسئولیت خود کنار بکشند و این بی توجهی به خواست مردم است.» این عضو مجمع نمایندگان تهران تصریح کرد: «همه کسانی که با «تکرار می کنم» خاتمی بالاترین رای مجلس و شورای شهر را به دست آوردند، منصفانه نیست که برای سنگر دیگری کرسی نمایندگی مردم در مجلس و شورا را خالی کنند.»
نامزدهای مشترک مجمع ۵۱ نفره و کمیسیون عمران برای گزینه شهرداری تهران
درباره انتخاب شهردار تهران گزینه های مختلفی مطرح هستند و علاوه بر محمدرضا عارف و محسن هاشمی از مجلس و شورای شهر، محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس نیز گزینه های احتمالی شهرداری تهران را «محسن هاشمی» رئیس شورای شهر تهران، «سید محمدعلی افشانی» معاون عمرانی وزیر کشور، «سید مناف هاشمی» استاندار گلستان، «محسن مهرعلیزاده» استاندار اصفهان و «حبیب‌الله بیطرف» وزیر اسبق نیرو را بین لیست شورای شهر تهران، مجمع نمایندگان تهران و کمیسیون عمران مجلس مشترک دانست و گفت که البته اختیار با شورای شهر است تا مناسب‌ترین فرد را انتخاب کند. در این میان هاشم زایی، عضو مجمع نمایندگان تهران با تاکید بر اینکه «انتخاب شهردار تهران کار ساده ای نیست» به «ابتکار» گفت: «شهرداری تهران از اکثر وزارتخانه ها مهمتر است. شاید شهرداری تهران بیشتر از 3 وزارتخانه کار و مسئولیت داشته باشد چرا که تهران معضلات عجیبی دارد.» او تهران را از خیلی جهات شبیه به لندن دانست و افزود: «تهران از نظر وسعت و جمعیت و برخی شاخصه های دیگر شبیه به لندن است، ولی خدماتی که شهرداری لندن به مردم می دهد حداقل چند برابر خدماتی است که شهرداری تهران به مردم می دهد چون آنجا پلیس، آب و برق و حتی ازدواج و طلاق هم زیر نظر شهرداری لندن است. با این وجود لندن 15 هزار نفر پرسنل رسمی دارد، ولی شهرداری تهران بالای 80 هزار نفر پرسنل رسمی دارد و مثل بودجه کشور با این هزینه های جاری، سرو سامان دادن به مسائل شهر تهران کارهر کسی نیست.» او در این باره تاکید کرد: «بنابراین باید شخصی کاردان که البته سه قوه در برابر او از ابتدا گارد سیاسی و موضع نداشته باشند انتخاب شود تا راحت تر بتواند کار کند و مشکلاتی که برای دکتر نجفی پیش آمد، مطرح نشود.»
ولی در عین حال میرزایی نیکو، در ادامه گفت وگوی خود با «ابتکار» بهترین، کارشناسی ترین و کاربردی ترین گزینه برای شهرداری تهران را انتخاب فردی اصلح از بدنه خود شهرداری تهران دانست و گفت: «از آنجایی که در جلسه مجمع 51 نفره امید همه معتقد بودند که دکتر نجفی شهردار موفقی بوده است و در این 7 ماه اقدامات شایسته ای داشته است و تنها نقطه ضعف او استعفایش بوده است، پس عملکرد تیم همراه دکتر نجفی هم در کنار ایشان خوب و قابل دفاع بوده است.» او افزود: «بنابراین نمره آقای نجفی بین 80 تا 90 است و علت موفقیت او عملکرد تیم خوبی است که با او همکاری داشته اند. پس پیشنهاد می کنم از بین همین تیم خوب و کاربلد شهرداری در معاونت ها و مناطق، فرد مناسب و کاربلد را پیدا کنند و پس از بررسی توانمندی او از بین همین افراد، بهترین گزینه اصلاح طلب را برای شهرداری تهران انتخاب کنند.»
بهشت را چه کسی اداره خواهد کرد؟
البته علاوه بر کسانی که به شدت معتقد به پایبندی به میثاق نامه از سوی مجلس و شورای شهر هستند، برخی دیگر معتقدند که میثاق نامه وحی منزل نیست و نباید مانعی سرراه انتخاب شهردار اصلح از بین اعضای شورای شهر یا مجلس شورای اسلامی باشد. چه بسیار افرادی بوده اند که پس از رای مستقیم و غیر مستقیم مردم از سمتی به سمت دیگر تغییر سنگر داده اند و نباید به این محدودیت‌ها تن داد. ولی مخالفان این موضوع تاکید دارند که باید همواره به انتخاب و نظر مردم احترام گذاشت و برخلاف نظر آنها نباید جایگاه و کرسی خدمت خود را ترک کرد. بنابراین باید منتظر بود و دید در نهایت با تصمیم اعضای شورای شهر بهشت نصیب و قسمت چه کسی می شود و آیا اعضای شورای شهر بدون توجه به میثاق نامه از بین خود، گزینه شهرداری را انتخاب می کنند یا قرعه به نام منتخب اول مردم تهران در مجلس می افتد و بهارستان را با قصد رفتن به بهشت ترک می کند. احتمال دیگر اینکه ممکن است اعضای شورای شهر طبق توصیه برخی نمایندگان مجلس از بین بدنه کاربلد شهرداری که نمره قابل قبول مدیریتی در کنار نجفی کسب کرده اند، گزینه ای انتخاب کنند که در عین حال که از نظر مدیریتی توانمند است، از نظر سیاسی نیز هیچ یک از قوا حساسیت و موضع سیاسی درمقابل او نداشته باشند و بتواند در حمایت سه قوه و در کمال آرامش بهشت را اداره کند!