سمیرا ابراهیمیعباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در اولین اظهارات خود در سال جدید اعلام کرد که وام خرید مسکن 200 میلیون تومان می‌شود. 200 میلیون تومانی شدن وام مسکن در ابتدای امر می‌تواند خبر جذابی به نظر بیاید. اما آخوندی در ادامه صحبت‌های خود اشاره کرده است که وام 160 میلیون تومانی افزایش پیدا […]

سمیرا ابراهیمی
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در اولین اظهارات خود در سال جدید اعلام کرد که وام خرید مسکن 200 میلیون تومان می‌شود.
200 میلیون تومانی شدن وام مسکن در ابتدای امر می‌تواند خبر جذابی به نظر بیاید. اما آخوندی در ادامه صحبت‌های خود اشاره کرده است که وام 160 میلیون تومانی افزایش پیدا کرده و به 200 میلیون تومان می‌رسد. وام 160 میلیون تومانی، وامی است که صندوق پس‌انداز مسکن یکم به زوجین خانه اولی اعطا می‌کند. به این صورت که هر یک از زوجین برای اخذ وام 80 میلیونی، باید 40 میلیون سپرده گذاری حداقل 12 ماهه داشته ‌باشند. پس از آن می‌توانند تا 2 برابر سپرده خود وامی با سود 9.5 درصدی بگیرند. البته آخوندی وعده داده‌است که سود این تسهیلات به 7.5 درصد می‌رسد.
آنطور که از شواهد امر پیداست، خبری از افزایش وام مسکن مربوط به اوراق تسهیلات و سایر روش‌ها نیست.
این طریق خانه داری نیست!
وزیر راه و مسکن دولت روحانی که در بحث اقتصاد کلان و مدیریت اقتصادی نیز مدعی است، اعلام کرده که وضعیت بازارهای طلا و ارز در سال پیش رو مانند دوران قبل، از بازار مسکن جذاب‌تر خواهد بود. این موضوع به منزله آن است که دولت دوازدهم هماهنگی واحدی در خصوص مدیریت بازار و نحوه انتشار نظرات خود در این مورد ندارد، زیرا وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی همواره با صحبت از کنترل این بازارها، مردم را از ورود به این نوع بازارهای غیر مولد انظار داده و تلاش بر سوق دادن سرمایه‌ها به سمت بخش مولد اقتصادی کشور می‌کنند.
وام مسکن، تورم زا یا بی اثر؟
هرچند شورای پول و اعتبار هنوز افزایش سقف وام مسکن به 200 میلیون تومان را تصویب نکرده‌است، اما اگر اکنون فردی 200 میلیون تومان پول برای خرید مسکن داشته‌باشد، می‌تواند در تهران اقدام به خرید آپارتمان‌های هرچند کوچک کند که بیشتر برای همان خانه اولی‌ها مناسب است. اما این خانه اولی‌ها، افرای هستند که 100 میلیون تومان سپرده‌گذاری هم کرده‌اند و در واقع حداقل 300 میلیون تومان پول دارند. در همین بازاری که در ماه‌های اخیر، افزایش ملایم قیمت مسکن را نیز تجربه کرده‌است، با این پول می‌توان صاحب خانه شد. اما بحثی که در پس ورود تسهیلات یا افزایش آن برای خرید کالاهای مختلف مانند خودرو و مسکن مطرح می‌شود، این است که که آیا نقدینگی که به وسیله این تسهیلات به بازار وارد می‌شود، تورم زاست یا نه!
محمود جهانی، کارشناس بازار مسکن در خصوص این مسئله به «ابتکار» گفت: سهم متقاضیانی که وام 160 میلیونی می‌گیرند، در بازار مسکن زیاد نیست، زیرا سپرده گذاری بلندمدت این حجم از سرمایه برای بسیاری از افراد کار دشواری است. بنابراین تقاضایی که در پس افزایش این وام وجود دارد، تقاضای چندان زیادی نخواهد بود که آثار تورمی داشته ‌باشد. در بازار مسکن عموما وقتی که تقاضای سوداگری وارد شود، افزایش تورم نیز به همراه آن می‌آید.
اما افشین پروین پور، دیگر کارشناس قتصاد مسکن در این باره می‌گوید: چنین نوع وام های مسکن را در برخی از کشورها پرداخت می‌کنند که تعداد آنها محدود است، ثانیا وضعیت اقتصادی کشورهایی که وام مسکن در آنها پوشش ۸۰ تا ۱۲۰ درصدی (وام خرید مسکن مبله) پرداخت می‌شود با شرایط اقتصادی ایران کاملا متفاوت است که می‌توان این تفاوت را در تورم، سود بانکی و کالای مصرفی بودن مسکن در این کشورها نسبت به ایران و نیز شرایط جمعیتی و فرهنگی این کشورها جست‌وجو کرد.
عضو پیشین شورای عالی مسکن افزود: افزایش میزان وام مسکن و قدرت خرید مسکن خانوارها به ذات نه تنها اقدام بدی نیست، بلکه به سود مردم است، اما در شرایط اقتصادی کشور ما افزایش وام خرید مسکن و تقویت بخش تقاضا، اقدامی غیر کارشناسی است.
وی با اشاره به بالاتر بودن تقاضای خرید مسکن در ایران نسبت به عرضه آن در ماه‌های اخیر گفت: باید در این شرایط، وام ساخت مسکن داده شود نه وام خرید آن، تا میزان عرضه با تقاضا برابری کند. در غیر این صورت هر چه وام خرید افزایش کند، اوضاع بازار مسکن ملتهب‌تر می‌شود و قیمت را افزایش می‌دهد و نه قدرت خرید مردم را.
پروین پور ادامه داد: اثر تورمی وام‌های ۱۶۰ میلیون تومانی صندوق مسکن یکم را در ماه‌های آذر، دی و بهمن سال گذشته مشاهده کردیم. به نظر من در این دولت نباید چندان دنبال طرح و اقدامات کارشناسی گشت. بسیاری از طرح های اقتصادی که در دولت های یازدهم و دوازدهم داده شده غیر کارشناسی است. با اعلام این خبر از سوی وزیر راه و شهرسازی، ممکن است بسیاری از فروشندگان در حال حاضر از فروش ملک خود صرف‌نظر کنند تا وام جدید ابلاغ و اجرایی شود و بتوانند آن را گران‌تر بفروشند. بنابراین حتی اعلام زودهنگام این خبر نیز به صلاح نبود.
تکرار بی ثباتی بازارها مانند سال 90 و 91
جهانی همچنین در خصوص اظهارات آخوندی درباره جذاب تر بودن بازار ارز و طلا نسبت به مسکن در سال جاری گفت: اکنون پیش‌بینی قطعی در هیچ بازاری نمی‌توان انجام داد، زیرا شرایط اقتصادی کشور به شدت بی‌ثبات است. اما از وضعیت سیاست‌گذاری و عملکرد دولت روحانی می‌توانیم استباط کنیم که سال 97 و 98، مانند سال‌های 90 و 91 دولت احمدی‌نژاد است، زیرا تمامی سیاست‌گذاری‌ها و عملکردها به همان شکل است. در آن زمان نیز مانند اکنون دولت آنقدر برای کنترل نقدینگی با سود بانکی و عدم عرضه درست ارز بازی کرد که افسار امور از دستش خارج شد. در این شرایط تمامی بازارها تحت تاثیر تقاضای زیادی قرار می‌گیرند که ارز و طلا در اول صف قرار دارد، سپس نوبت به بازار سرمایه می‌رسد و در نهایت با تاخیر زمانی زیادی که طبعا میزان تاثیر را نیز کاهش می‌دهد، بازار مسکن تکان می‌خورد. دلیل این امر هم آن است که نقدشوندگی سرمایه در بازار مسکن، کمتر از سایر بازارها است.